Een leugentje om bestwil

Een man van mededogen moet wel liegen. In feite: alle woorden zijn gelogen, maar ik beweer niet dat ze geen zin hebben!
 
Dat herinnert me aan een kleine anekdote. Iemand ging naar een grote stad in de buurt. Zijn kinderen hadden gevraagd ‘neem dit mee voor ons, neem dat mee,’ en hij had beloofd dat hij dat zou doen. Maar toen hij weer thuiskwam stond zijn huis in brand. Er had zich een menigte rondom verzameld en ze maakten zich allemaal grote zorgen over de kinderen die binnen waren.
De menigte zei tegen hem: ‘We hebben staan schreeuwen “het huis staat in brand en er is nog tijd – je kunt er nog uit.” Maar ze staan te genieten van het hele schouwspel, ze beseffen het gevaar niet. Nu u hier bent, haal ze er toch op een of andere manier uit.’

Hij was het speelgoed vergeten mee te nemen, de treintjes, de autootjes en de poppen waar de kinderen om gevraagd hadden. Hij liep naar de enige deur die nog niet in brand stond, maar die was van binnen op slot. Hij klopte op de deur. Hij probeerde ze te vertellen, duidelijk te maken dat het huis in brand stond.
Ze zeiden: ‘We vinden het zo leuk. Het is zo mooi!’
De man was geschokt. Hij zei: ‘Vergeet dat wat je leuk vindt. Ik heb jullie autootjes, jullie treintjes, jullie poppen meegenomen.’ Terwijl hij niets had meegenomen.
 
Zodra ze over hun speelgoed hoorden, deden ze de deur open en renden naar buiten. Toen kon hij ze uitleggen waarom hij had moeten liegen.
‘Vergeef het me, het is me niet gelukt om de tijd te vinden om jullie spulletjes te zoeken. De volgende keer neem ik ze mee. Maar vergeef me dat ik tegen jullie heb gelogen – want dat was de enige manier om jullie te redden. Jullie wilden niet naar buiten komen.’
 
Denk je dat deze leugen een zonde is?
 
Osho, From Death to Deathlessness – Answers to the Seekers of the Path, pp. 3 – 4.
 
De waarheid is een ervaring, zo diepgaand dat ze onuitsprekelijk is, zo uitgestrekt dat geen woord haar kan omvatten. Woorden zijn kleine dingetjes. Ze hebben een bepaald nut, maar ze hebben hun beperkingen. En de waarheid kent geen beperkingen, ze is uitgestrekter dan de lucht. De waarheid betekent het hele bestaan. Als je in het geheel verdwijnt, weet je dat. Zeggen dat je het weet is niet juist, het is meer dat je het voelt. Of, om het nog preciezer te zeggen, je wordt het. Als je het geheel geworden bent, kun je dat onmogelijk zeggen.


En waarheden moeten gezegd worden. Ze hebben een wezenlijke kwaliteit dat ze gedeeld moeten worden. Vandaar dat woorden alleen maar hypothetisch zijn. Ze kunnen gebruikt worden, maar je moet er niet in geloven. Ze moeten als stapstenen gebruikt worden. Uiteindelijk zijn het allemaal maar leugens. Op zijn hoogst globale weerspiegelingen, maar een weerspiegeling is een leugen. De maan aan de hemel en de maan weerspiegeld in het meer zijn niet hetzelfde.


Het gezicht in de spiegel is niet echt jouw gezicht. Het is gewoon een illusie. Er zit niets in de spiegel. Maar kleine kinderen maken zich heel erg ongerust over hun gezicht in de spiegel – hun eigen gezicht. Als je een klein kind voor de eerste keer voor een spiegel zet, denkt hij dat hij iemand ziet die voor hem zit. Hij probeert het kind te pakken. Als hij dat niet kan -en hij kan het zeker niet pakken- probeert hij achter de spiegel te komen. Misschien zit het kind er wel achter verstopt.
 
En mensen die in woorden geloven zitten in deze situatie. Maar in zekere zin heeft de spiegel wel nut. Als ik zeg dat de weerspiegeling een leugen is, wil dat nog niet zeggen dat het geen nut heeft. Als je het begrijpt, zegt het iets over de waarheid. Niet de waarheid zelf, het geeft een indicatie.  

Een vinger die naar de maan wijst is de maan niet, maar hij heeft geweldig veel nut: hij kan naar de maan wijzen. Als je de vinger vergeet -en die moet je vergeten als je de maan wilt zien- dan heeft de vinger zijn rol vervuld.
 
Osho, The Dhammapada, the Way of the Buddha, Series 8, pp. 285 – 286.
 
Afbeeldingen:
https://i.pinimg.com/736x/b9/2e/94/b92e945a11d7094e49875c26e9b33178–burning-house-photography-camera.jpg
https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/564x/83/93/fb/8393fbf08b7ae7149236cf66a52fd8ef.jpg
http://www.spring.org.uk/images/baby_mirror.jpg
http://www.seekingwholeness.com/wp-content/uploaded-files/2014/12/finger_pointing_at_the_moon_truth_IAm_ezmbh-healing.jpg

Uit de serie 1001 verhalen, verzameld door Shanti. 
Eerder verschenen in het Engels in Osho News, www.oshonews.com.

Vorige verhalen


Een boodschap in een fles


Aardappels sorteren


De laatste woorden van Alexander


De buurman van Lao Tse


Hoe kunt u zo stil blijven zitten?