Boeddha’s verjaardag valt dit jaar op 19 mei.

   
De Boeddha’s van verleden, heden en toekomst

Goeroe Poernima, ook bekend als Boeddha Dag, is een religieuze feestdag die traditioneel door boeddhisten op verschillende dagen in Zuidoost-Aziatische landen en andere plaatsen over de hele wereld wordt gevierd. Soms informeel ‘Boeddha’s Verjaardag’ genoemd, herdenkt het eigenlijk de geboorte, de verlichting en de dood van Gautama Boeddha. 

De exacte datum van de geboortedag van Gautama Boeddha (Gautama werd geboren in Lumbini, in het huidige Nepal rond het jaar 563 v. Chr.) is onbekend, maar is gebaseerd op de Aziatische zon-maan kalenders en wordt voornamelijk gevierd in de Vaisakha-maand van de boeddhistische kalender en de hindoe kalender.  In Nepal, dat beschouwd wordt als het geboorteland van Boeddha, wordt het gevierd op de vollemaansdag van de Vaisakha maand van de hindoe kalender, en wordt het traditioneel Boeddha Poernima genoemd, waarbij Poernima de vollemaansdag betekent in het Sanskriet. In landen die de boeddhistische kalender volgen, valt het op een vollemaansdag, meestal in de 5e of 6e maanmaand. De datum varieert van jaar tot jaar in de westerse Gregoriaanse kalender, maar valt gewoonlijk in april of mei. In schrikkeljaren kan het in juni worden gevierd.

Op Boeddha’s verjaardag herdenken boeddhisten over de hele wereld gebeurtenissen die van belang zijn voor boeddhisten van alle tradities: de geboorte, de verlichting en het heengaan van Gautama Boeddha. Toen het boeddhisme zich vanuit India verspreidde, werd het opgenomen in vele vreemde culturen, en bijgevolg wordt de verjaardag van Boeddha over de hele wereld op vele verschillende manieren gevierd. Op Boeddha’s geboortedag worden toegewijde boeddhisten en volgelingen geacht en verzocht zich voor zonsopgang in hun verschillende tempels te verzamelen voor het ceremonieel en eervol hijsen van de boeddhistische vlag en het zingen van hymnen ter ere van het heilige drievoudige juweel: de Boeddha, de Dharma (zijn leer), en de Sangha (zijn volgelingen). Toegewijden mogen eenvoudige offergaven van bloemen, kaarsen en joss-stengels meebrengen om aan de voeten van hun leraar te leggen. Deze symbolische offergaven zijn bedoeld om de volgelingen eraan te herinneren dat, net zoals de mooie bloemen na korte tijd zouden verwelken en de kaarsen en joss-stokken spoedig zouden opbranden, ook het leven onderhevig is aan verval en vernietiging. Toegewijden wordt opgedragen een speciale inspanning te leveren om af te zien van het doden op welke manier dan ook.

De traditie schrijft aan de Boeddha zelf een instructie toe over hoe je hem eer moet bewijzen. Vlak voordat hij stierf, zag hij hoe zijn trouwe dienaar Ananda zat te wenen. De Boeddha raadde hem aan niet te wenen, maar de universele wet te begrijpen dat alle samengestelde dingen (zelfs zijn eigen lichaam) uit elkaar moeten vallen. Hij raadde iedereen aan niet te wenen over het uiteenvallen van het fysieke lichaam, maar zijn leringen (de Dhamma) voortaan als hun leraar te beschouwen, omdat alleen de Dhamma-waarheid eeuwig is en niet onderhevig aan de wet van verandering. Hij benadrukte ook dat de manier om hem eer te bewijzen niet louter bestond uit het offeren van bloemen, wierook en lichtjes, maar uit het waarlijk en oprecht streven om zijn leringen te volgen. Dit is de manier waarop boeddhisten geacht worden feest te vieren: door van de gelegenheid gebruik te maken om hun vastberadenheid te herhalen om een nobele leven te leiden, hun geest te ontwikkelen, liefdevolle vriendelijkheid te beoefenen en vrede en harmonie te brengen aan de mensheid.

Een bijdrage van Antar Marc.

Zarathustra (Zarathoestra of Zoroaster) was een Iraanse profeet en de grondlegger van het zoroastrisme, een godsdienst die tegenwoordig haar aanhangers vooral vindt onder de Parsi’s in India. Volgens de legenden was de profeet een herder en leefde hij op het platteland. Rond zijn twintigste levensjaar ervoer Zarathustra een crisis en ging hij ronddwalen. Na tien jaar kreeg hij, gezeten aan de oevers van de Oxus een visioen van de god Ahura Mazda.

   Zarathustra

Het is niet duidelijk wanneer hij geleefd heeft. Op taalkundige gronden denkt men tegenwoordig aan de 14e eeuw v.Chr. De godsdienst die hij stichtte, bevat de aanzetten tot een vorm van monotheïsme, of eigenlijk dualisme. Er bestaat een god van het goede (Ahura Mazda) en een god van het kwade (Ahriman). De mens zit ingeklemd tussen de twee en moet trachten voor het goede te kiezen. Dit laatste, het dualisme, is niet de oorspronkelijke vorm geweest van deze godsdienst. Het dualisme is door latere volgelingen ingevoerd. 

Zarathustra was de profeet voor de goede god. Volgens hem is hij de ware god en zijn alle andere goden halfgoden. De mens is geschapen om te strijden tegen de machten van het kwade. Het geloof zit daarom ook niet in het aanvaarden van een leer, maar in het denken, zeggen en doen van het goede.

De leer van Zarathustra is geen bekende religie en heeft naar schatting circa 150.000 aanhangers in hoofdzakelijk landen als India en Iran. Bijzonder is, dat het het oudste, bestaande voorbeeld is van een monotheïstisch geloofssysteem.

Osho over Zarathustra

Het verhaal gaat dat het eerste wat Zarathustra deed toen hij geboren werd, was hard lachen. Kun je je een rebelser kind voorstellen? Kinderen worden niet verondersteld te lachen als ze geboren worden; ze worden verondersteld te huilen, maar niet verondersteld te lachen. Hij moet zijn ouders, de buurt en de mensen die zijn gelach aanhoorden, hebben geschokt. Waarom lachte hij? En zo iemand is niet betrouwbaar, helemaal niet betrouwbaar — dit is een gevaarlijke man! Hij heeft zijn eerste daad van rebellie verricht. Hij heeft al gezegd: ‘Ik ga niet meedoen met de massa — genoeg is genoeg. Veel kinderen hebben gehuild, daar ga ik niet in mee. Ik zal mijn leven beginnen met lachen.’

Of het echt gebeurd is of niet, daar gaat het niet om. In feite is het moeilijk om meteen na je geboorte te lachen, maar het verhaal is veelzeggend omdat het iets zegt over de hele levensfilosofie van Zarathustra: het is er een van grote opstandigheid.

Zarathustra is een van de grootste leraren van de wereld – hij heeft het leven in zijn totaliteit aanvaard. Hij is geen verzaker, hij is tegen verzaking. Dat is de reden waarom de weinige volgelingen van Zarathustra die hebben overleefd, hun oorspronkelijke moederland, Perzië, hebben moeten ontvluchten. Zij moesten wel weggaan, omdat Mohammedanen bezig waren hen onder druk te zetten, hen te bekeren; zij hebben Perzië in een Mohammedaans land veranderd. Perzië staat nu bekend als Iran.

Een paar mensen zijn ontsnapt omdat ze niet bereid waren om dit dwingende geweld te accepteren. Zij gingen naar India; zij leven in Bombay en rond Bombay — de Parsi’s. Zij zijn de enige volgelingen van Zarathustra; het zijn mensen die echt het leven bevestigen. Vandaar dat veel Parsi’s in mij geïnteresseerd zijn geraakt; ik heb een grote aantrekkingskracht op hen omdat ik ook het leven bevestig. Ik ben geen voorstander van wegvluchten.

Het is omwille van Zarathustra’s totale bevestiging van het leven dat Friedrich Nietzsche enorm van hem hield en zijn grote boek schreef, ‘Aldus sprak Zarathustra’. Hij schreef het boek om waardering te geven aan het leven en de liefde voor het leven. Hij kon geen andere meester vinden die het leven zozeer bevestigde als Zarathustra; iemand die zijn leven begint met lachen, wiens hele leven een lach is. Er zit geen pessimisme, zelfs geen greintje pessimisme in hem.

Osho: The Dhammapada Vol 6 #10 vraag 3.

Een bijdrage van Antar Marc.