Zien is direct, aanraken is direct, denken is indirect. Daarom loopt het denken het mis.
Ik heb eens gehoord over een Joodse filosoof. Hij was een gewone boer, maar erg filosofisch. Zijn naam was Yossel.
Hij dacht over alles na, zoals filosofen dat doen. Het was erg moeilijk voor hem om iets te doen, omdat het denken al zijn tijd in beslag nam, en tegen de tijd dat hij klaar was, was de kans verkeken.
Hij ging een keer naar de markt, naar een nabijgelegen dorp, om zijn graan te verkopen. Hij zei tegen zijn vrouw: ‘Zodra ik de tarwe kan verkopen, stuur ik je onmiddellijk een telegram.’
Hij verkocht de tarwe met veel winst, schreef toen een telegram, ging naar het postkantoor, vulde het formulier in – en begon er toen over na te denken.
Hij schreef: ‘Tarwe met winst verkocht. Kom morgen. Liefs en kusjes, Yossel.’
Toen begon hij na te denken en hij dacht: ‘Mijn vrouw zal denken dat ik gek geworden ben. Waarom “met winst”? Ga ik mijn tarwe met verlies verkopen?’ Dus streepte hij de woorden ‘met winst’ door.
Toen begon hij zich nog meer zorgen te maken, want als hij een verkeerd woord had kunnen missen en opschrijven, dan had hij misschien ook wel andere fouten gemaakt. Dus ging hij kijken, begon na te denken over elk woord.
Toen zei hij: ‘Waarom “morgen komen”? Kom ik volgende maand soms? Of volgend jaar? Mijn vrouw weet dat ik kom zodra het graan verkocht is.’ Dus streepte hij de woorden ‘kom morgen’ door.
Toen dacht hij: ‘Mijn vrouw weet al dat ik ben gekomen om de tarwe te verkopen, dus waarom zou ik schrijven: “tarwe verkocht”?’ Ook dat streepte hij door.
En toen moest hij lachen. Hij zei: ‘Ik schrijf naar mijn eigen vrouw. Waarom zou ik “liefs en kusjes” schrijven? Schrijf ik naar iemand anders zijn vrouw? En is het soms haar verjaardag of Yom Kippoer?’ Ook dat streepte hij door.
Nu bleef alleen zijn naam over: Yossel. Hij zei tegen zichzelf: ‘Yossel, ben je gek geworden? Je vrouw weet je naam al.’
Dus verscheurde hij het telegram, blij dat hij veel geld en dwaasheid had bespaard.
Maar zo gaat het: als je blijft denken ‘over’, loop je het hele leven mis – alles wordt doorgestreept. Uiteindelijk ben jij ook doorgestreept – niet alleen het woord is doorgestreept, jij bent uiteindelijk ook doorgestreept…
De werkelijkheid is er altijd, wachtend, vlak bij je hart, vlak bij je ogen, vlak bij je handen. Je kunt het aanraken, je kunt het voelen, je kunt het leven maar je kunt het niet denken. Zien is mogelijk, voelen is mogelijk, aanraken is mogelijk – maar denken is niet mogelijk.
Probeer de aard van denken te begrijpen. Denken gaat altijd ‘over’, het is nooit direct. Je kunt de werkelijkheid zien, maar je zult erover moeten denken en ‘erover’ is de valstrik, want telkens als je erover denkt, ben je afgedwaald. ‘Over’ betekent indirect. ‘Over’ betekent dat je deze bloem niet hier en nu zult zien, je zult erover nadenken en het ‘over’ zal een barrière worden. Door dat ‘over’ zul je nooit deze bloem bereiken.
Zien is direct, aanraken is direct – denken is indirect. Daarom loopt het denken het mis. Een minnaar kan de werkelijkheid kennen, zelfs een danser kan het kennen, een zanger kan het voelen, maar een denker blijft het missen.
Osho: Hsin Hsin Ming. The Book of Nothing, p. 55-56.
Afbeelding van Josh Appel op Unsplash.
Uit de serie 1001 verhalen, verzameld door Shanti.
Vorige verhalen
Mulla Nasruddin voor de rechter
Red me van de pilaar!
De zegening van leegte
De schildpad en de vis
Alles heeft zijn eigen tijd