Oordelen schept hindernissen. Alleen door vertrouwen rijst er een intimiteit omhoog.
Het gebeurde eens: een koning wilde een discipel worden van een soefimeester, Bayazid, Bayazid van Bistam, een van de grootste namen onder de soefi’s.
Mausoleum van Bayazid Bastami in Bastam, Semnan Provincie, Iran.
Toen de koning aankwam kon Bayazid moeilijk nee zeggen – terwijl de koning er nog helemaal niet klaar voor was. Hij was het niet waard om een discipel te worden en geaccepteerd te worden.
Bayazid vroeg: ‘Waarom heeft u mij uitgekozen? Er zijn andere meesters die beter zijn dan ik. Waarom heeft u mij uitgekozen? Ik ben niets, ik ben maar een gewone meester.’
De koning zei: ‘Ik heb u gekozen vanwege uw karakter, uw gedrag, uw moraal. U bent een goed mens. Van anderen weet ik het niet zo zeker. Hun gedrag is wat grillig en ze brengen me in verwarring. Van u weet ik het wel zeker. U bent een goed mens, een vroom mens, daarom.’
Bayazid zei: ‘Wacht dan nog even. Stel het even uit, want u kent mij en mijn karakter niet. Wacht u maar even en ga kijken.’
Op een dag was de koning wat gaan jagen in het bos. Plotseling zag hij Bayazid daar aan de overkant zitten – het was een klein meer en de koning kon tot de overkant kijken – en hij was niet alleen, hij was met een vrouw.
Wat deed hij daar in het bos met een vrouw, zonder discipelen in de buurt? Er waren altijd honderden discipelen om hem heen als hij Bayazid in de stad had opgezocht. Wat was er gebeurd?
Wat deed hij met die vrouw? Dat was verdacht: zo alleen samen met een vrouw…? En dat niet alleen, terwijl hij stond te kijken, verscholen achter een boom, goot de vrouw iets in een glas. Misschien was het wel wijn? Het leek wel een flacon met wijn.
Nu was hij ervan overtuigd dat het maar goed was dat hij zich niet aan deze man had overgegeven. Dit leek wel een leegloper te zijn.
Hij begon weg te gaan van de oever maar Bayazid riep luidkeels: ‘Ga niet weg. Kom eens dichterbij, want een oordeel van zo’n grote afstand kan verkeerd zijn.’
En oordelen zijn altijd van een afstand. In feite kan de afstand niet verdwijnen als je oordeelt. Om gewoon te blijven oordelen moet je wel een zekere afstand bewaren. Als je dichterbij komt verlies je het vermogen om te oordelen, dan word je zo intiem dat je betrokken raakt, je zult je vastleggen. Je verliest de helderheid om te oordelen.
Toen hij zag dat Bayazid hem gezien had voelde de koning zich een beetje opgelaten en verlegen, maar hij kon nu moeilijk weggaan nu hij hem had gezien en geroepen. Bovendien bleef er van binnen ook een nieuwsgierigheid hangen: wat was hier aan de hand?
Hij kwam dichterbij. Bayazid zei: ‘Welk besluit gaat u nu nemen? Het juiste moment is voor mij gekomen om u te accepteren. Wat zegt u?’
De koning moest lachen en zei: ‘U bent het niet eens waard om mijn bediende te zijn, hoe kunt u dan pretenderen om mijn meester te zijn?’
Bayazid zei: ‘Dus u komt terug op uw idee om door mij geïnitieerd te worden? Als u dat doet kan de werkelijkheid aan u worden geopenbaard.’
Hij trok het doek weg waar de vrouw zich achter verschool, de boerka, de dekmantel, de sluier die de moslims gebruiken. De koning kon zijn ogen niet geloven.
De vrouw was Bayazid’s moeder.
En toen gaf Bayazid de flacon ‘wijn’ aan hem en zei: ‘Proef maar. Het is niets anders dan zuiver gekleurd water.’
De koning viel voor de voeten van Bayazid neer en zei: ‘Accepteer mij.’
Bayazid zei: ‘U bent het misgelopen. Als je oordeelt kun je niet vertrouwen. En u kunt van zo’n grote afstand oordelen? Nee, wij zijn niet voor elkaar gemaakt.’
Deze situatie heeft Bayazid geschapen zodat hij de koning kon laten zien dat oordeel nooit vertrouwend kan zijn. Door oordeel kun je nooit intiem worden met een meester. Oordeel schept alleen maar hindernissen. Alleen door vertrouwen rijst er een intimiteit omhoog en die intimiteit gaat dieper dan welke liefde ook.
Osho, Just Like That, Talks on Sufi stories, pp. 332 – 336.
Afbeeldingen:
http://www.eslam.de/bildergalerien/m/mausoleum_von_bayazid_bistami/mausoleum_von_bayazid_bistami_bildergalerie01.jpg
https://farm4.staticflickr.com/3032/3026171130_36f2bda4cb_o.jpg
Uit de serie 1001 verhalen, verzameld door Shanti.
Eerder verschenen in het Engels in Osho News, www.oshonews.com.
Vorige verhalen
