De zoektocht van Milarepa

Ben ik op zoek naar een antwoord en een filosofie of ben ik op een zoektocht om mijn eigen wezen te ontdekken?

Er zijn mensen die op onderzoek uit lijken te gaan en hun onderzoek is ogenschijnlijk religieus. Op het eerste gezicht vragen ze: ‘Bestaat God? Is er moksha, verlossing?’
Maar het lijkt erop dat ze op zoek zijn naar antwoorden; iemand moet hen de antwoorden geven – dat is alles. Als de vraag enkel is om het antwoord te vinden, dan zal het antwoord vroeg of laat in een geloof veranderen, omdat de vraagsteller niet bereid is om veel moeite te doen.
Het gaat hem er simpelweg om iemand te ontmoeten in wie hij kan geloven, iemand die het antwoord kan geven en zijn nieuwsgierigheid kan bevredigen.

Ik heb voor niemand antwoorden. Ik ben niet geïnteresseerd in het geven van antwoorden. Als ik een beetje spreek in termen van het beantwoorden van de vragen, dan is dat alleen zodat de vragenstellers niet helemaal weglopen. Ik wil graag dat ze wat langer blijven, zodat ik hun verlangen om het antwoord te vinden kan vernietigen en in plaats daarvan het zaad dat naar de ervaring verlangt kan helpen om te groeien.
Mensen zijn bereid om antwoorden te krijgen, niemand wil het echt weten. Antwoorden zijn goedkoop. Je kunt ze vinden in boeken, goeroes kunnen ze geven. Antwoorden vinden is iets volkomen intellectueels; het heeft niets te maken met totaal leven. Er is een zoektocht naar ervaring nodig, een onderzoek omwille van de ervaring.
Laat me je een verhaal vertellen als voorbeeld.

In Tibet leefde een mysticus die Milarepa heette. Er was een gewoonte in Tibet dat wanneer iemand naar de meester ging, hij eerst drie keer om hem heen moest lopen, dan zeven keer voor hem moest buigen en dan eerbiedig in een hoekje moest gaan zitten totdat de meester hem riep en hem toestond om iets te vragen.
Milarepa ging recht op de meester af en greep hem bij zijn nek. Hij ging niet drie keer om hem heen, hij boog niet zeven keer en ging niet rustig in een hoekje op zijn beurt zitten wachten. Hij pakte de meester gewoon vast en zei: ‘Vertel me snel wat je me wilt zeggen, want ik weet niet eens wat ik wil vragen. Dit weet ik wel: dat ik niets weet. Als je iets te zeggen hebt, spreek dan!’
De meester zei: ‘Wacht eens even en gedraag je. Ben je je niet bewust van de etiquette voor het stellen van een vraag? Weet je niet dat je drie keer om de meester heen moet gaan, zeven keer voor hem moet buigen en dan in een hoekje moet gaan zitten tot je geroepen wordt?’

Milarepa zei: ‘Dat zal ik later allemaal wel doen. Vertel me, in het proces van drie keer rondgaan, en zeven keer buigen, en eerbiedig in de hoek zitten, als ik zou sterven, wie zal er dan verantwoordelijk zijn? Neemt u de verantwoordelijkheid voor mijn dood of ben ik zelf verantwoordelijk? Als u me belooft dat ik niet zal sterven terwijl ik dat allemaal doe, ben ik bereid om rond te gaan en te buigen, niet slechts zeven maar zevenhonderd keer. Geef me eerst antwoord; de formaliteiten kunnen later in alle rust gedaan worden.’
De meester zei: ‘Ga zitten. Jij bent het soort persoon dat op zoek is naar een ervaring, niet naar een antwoord. Het is goed dat je niet om me heen gedraaid hebt, want dat is alleen bedoeld voor degenen die dat kunnen. Als iemand dit ronddraaien doet, weet ik dat de verkeerde is gekomen, want het laat zien dat hij nog tijd heeft om het te doen.’

Dus het eerste element waar ik naar op zoek ben in een zoeker is het element van onderzoek: de zoektocht, niet naar een antwoord, maar naar de ervaring; een zoektocht, niet om een filosofie te vinden, maar om het eigen wezen te ontdekken; een aftasten, niet alleen om te weten, maar om te bereiken; zelfs niet alleen om te bereiken, maar om te zijn. Dit is dus het eerste.

Osho: And Now, And Here, Vol. 2, p. 291-292.

Afbeelding: Wikimedia Commons, Soria Moria by Theodor Kittelsen: a hero glimpses the end of his quest.