Deze weken, vanaf de eerste aflevering op 24 april, staan in het teken van Osho’s commentaar op Hsin Hsin Ming – het Boek van Niets van de Chan meester Sosan,
de derde patriarch van Zen.
Het volgende is het vierde stuk uit hoofdstuk 6.
ER IS ÉÉN DHARMA, WAARHEID, WET, NIET VELE;
ONDERSCHEID KOMT VOORT UIT DE VASTKLAMPENDE BEHOEFTEN
VAN DE ONWETENDEN.
MIND TE ZOEKEN MET DE DISCRIMINERENDE MIND
IS DE GROOTSTE VAN ALLE VERGISSINGEN.
Wat doe je als je een doel maakt? Wie maakt het doel? De mind maakt het, en dan zoekt de mind een manier om het te bereiken. Dan bedenkt de mind technieken, methodes, manieren. En dan volg je die manieren en methodes. Wat ben je aan het doen? Je volgt de mind, je beweegt je in een cirkel.
Het doel wordt gecreëerd door de mind, de middelen worden gecreëerd door de mind en de mind leidt je. Hoe kun je met de mind naar no-mind?
En de mind is gespannen, omdat de mind NIET ontspannen kan zijn. Hij is afhankelijk van de tegengestelden. Hij is gebonden om naar de extremen te blijven bewegen. Hij kan veroordelen, hij kan waarderen, maar hij kan niet volledig accepteren. En de totaliteit is het doel – die kan alleen komen door acceptatie.
De mind kan niet accepteren, hij kan ontkennen. En wanneer het ontkent, voelt het zich heel goed, vanwege het ego. Jij bent de ontkenner. Wanneer het accepteert, voelt het ego zich heel slecht – want wanneer er geen ontkenning is, geen strijd, geen conflict, nergens om naartoe te gaan, wat ga je dan doen? Alsof gewoon hier en nu zijn nutteloos is. Ergens anders gebeurt er gelukzaligheid, en wat zit jij hier te doen?
Ik heb eens gehoord: Op een dag zaten twee zwervers onder een boom te rusten. Het was een vredig en mooi tafereel. Er kabbelde een beekje langs de kant en er waaide een heerlijk koel briesje. Een van de zwervers zei tegen de andere: ‘Als iemand op dit moment vijftigduizend dollar had, zou ik niet met hem willen ruilen.’
De ander zei: ‘En als hij honderdduizend dollar had, wat dan?’
De eerste zei: ‘Ook dan niet.’
De tweede praatte nog verder door en zei: ‘Stel dat hij een miljoen dollar had?’
Toen raakte de eerste opgewonden. Hij ging rechtop zitten en zei: ‘Nou is het een andere zaak. Je hebt het over echt geld!’
Dit is hoe de mind gaat: verbeelding, droom – en de droom wordt het echte geld. Niemand is er, maar nu is er opwinding.
Denk aan iets en je raakt al gauw opgewonden. Zelfs van een foto van een naakte vrouw raak je opgewonden, vandaar zoveel pornografie in de wereld. Het is gewoon een plaatje – lijnen en kleur op het papier, verder niets. Er is niemand, en dat weet je best, maar je verbergt deze foto voor anderen en als je alleen bent mediteer je erop. Waar ben je mee bezig? ‘Echt geld.’
De mind is slechts verbeelding, maar je raakt opgewonden. En als je eenmaal opgewonden bent, heeft de mind je iets verkocht. En dan blijf je ongelukkig, want de mind kan wel het idee verkopen, maar nooit de spullen leveren. Dat is het probleem: hij heeft geen spullen om te leveren. Hij kan je het idee verkopen – een goede verkoper, maar hij kan je niets leveren. En tegen de tijd dat je hem bereikt en ernaar vraagt, zal hij je iets anders leveren.
Ik heb eens gehoord: Een verkoper kwam terug bij zijn baas en zei: ‘Ik zit in de problemen. Dat land dat we verkocht hebben, nu is er een probleem. Die man blijft me maar bellen, want het hele land staat onder een halve meter water. En hij zegt: “Wat heb je me nou voor land gegeven? En hoe moet er een gebouw komen?” Wat moet ik nou doen? Moet ik hem het geld teruggeven en de hele zaak annuleren?’
De baas zei: ‘Wat ben jij voor verkoper? Neem twee motorboten mee en verkoop ze aan die man!’
Een verkoper moet dingen blijven verkopen. Als dit niet heeft gewerkt, dan iets anders. En als die man de eerste keer enthousiast was, waarom dan niet de volgende keer? Je hebt alleen trucs nodig.
De mind blijft je ideeën over de toekomst verkopen. Hij kan je niets leveren omdat de toekomst nooit komt. En wanneer die komt, zal het altijd het heden zijn. Het aanbod is in het heden en de verkoper praat over de toekomst. Het aanbod is hier en de mind denkt in termen van hoop, droom, verbeelding.
Accepteer de realiteit zoals jij bent en zoals de wereld is. Probeer niets te veranderen – en er is verlichting. En dan verandert alles, want nu ben je niet meer hetzelfde. Als JIJ iets verandert, verandert er niets. Als je accepteert, wordt alles getransformeerd. Het wordt lichtgevend met een onbekend licht. Plotseling hoor je muziek die je nooit eerder hebt gehoord, een schoonheid die zich openbaart die verborgen was. Een deur gaat open, duisternis verdwijnt, een zon is opgekomen.
Maar het gebeurt alleen als je op je gemak bent met jezelf. Het is iets wat gebeurt, het is niet het resultaat van jouw inspanningen. En voel je daar niet ongelukkig om, dat je niets kunt doen omdat het geen resultaat is. Voel je gelukkig omdat het geen kwestie van inspanning is. Je kunt het op dit moment bereiken. Je hoeft het niet uit te stellen.
Begrijpen is accepteren. Acceptatie is verlichting. Boeddhisten – en deze Sosan is een boeddhist, een volgeling van Boeddha – hebben een bepaald woord voor acceptatie. Ze noemen het TATHATA. Het betekent geen klacht, geen veroordeling, geen waardering. Het betekent gewoon zoals de dingen zijn, zijn ze. Dat is de weg – zodanigheid.
En men leeft in zodanigheid. Wat er ook gebeurt, je bent bereid om het te laten gebeuren. Waar het leven ook heen gaat, je gaat erin mee. Wat er ook gebeurt, het is goed. Je creëert geen conflict, je bent erbij. Je drijft, je zwemt niet – en je zwemt nooit tegen de stroom in. Je drijft gewoon met de stroom mee, en na verloop van tijd weet je niet meer wie wie is, wat wat is, wie de stroom is en wie degene is die deel is geworden van de stroom. Je wordt de stroom! Dit is verlichting.
Osho: Hsin Hsin Ming – The Book of Nothing #6.