Geliefde Osho,
Paul Reps schrijft in het voorwoord van zijn boek ‘Zen Flesh, Zen Bones’… dat de honderd en twaalf technieken van Vigyan Bhairava Tantra misschien wel de wortels van Zen zijn. Geliefde Osho, bent u het eens met Paul Reps?
Het zou kunnen … de honderd en twaalf technieken van Vigyan Bhairava Tantra zijn in wezen één techniek in verschillende combinaties. Die ene techniek is getuige zijn. Gebruik het getuige zijn in verschillende situaties en je hebt een nieuwe techniek gecreëerd. In al die honderdtwaalf technieken wordt simpelweg dat getuige zijn gebruikt.
En het is mogelijk dat het niet direct aansluit bij het boek van Shiva. Vigyan Bhairava Tantra is vijfduizend jaar oud, en Gautam Boeddha is pas vijfentwintig eeuwen oud. Het gat tussen Shiva en Boeddha is groot — vijfentwintig eeuwen — en er lijkt geen verband te zijn.
Het is dus mogelijk dat hij de techniek van het getuige zijn niet rechtstreeks uit de Vigyan Bhairava Tantra heeft overgenomen. Maar of hij het nu rechtstreeks heeft overgenomen of niet, er is een mogelijkheid dat hij het op de een of andere manier van iemand heeft gehoord. Hij was bij vele meesters geweest voordat hij Boeddha werd. Voordat hij zelf de techniek van het getuige zijn vond, was hij bij vele meesters geweest. Ergens heeft hij misschien wel iets gehoord over Vigyan Bhairava Tantra, maar het lijkt geen direct verband te houden, omdat hij nog steeds op zoek was. In feite was het niet het getuige zijn dat hij beoefende toen hij Boeddha werd.
De situatie is precies omgekeerd: hij werd eerst een boeddha. Toen kwam hij erachter: ‘Mijn God! Het is het getuige zijn dat mij een boeddha heeft gemaakt.’
Het was niet dat hij het getuige zijn aan het beoefenen was, hij had alles laten vallen. Moe van allerlei yoga’s en mantra’s en tantra’s, liet hij het op een avond gewoon vallen… Hij had afstand gedaan van het koninkrijk, hij had overal afstand van gedaan. Zes jaar lang had hij zichzelf gemarteld met allerlei methodes.
Die avond liet hij al die methoden vallen en onder een boom die bekend werd onder zijn naam, de bodhiboom, sliep hij in stilte. En toen hij ‘s ochtends zijn ogen opendeed, was de laatste ster aan het verdwijnen. En terwijl de ster verdween – een plotselinge stilte om hem heen – en hij werd een getuige. Hij deed niets speciaals, hij lag gewoon onder de boom, uit te rusten, te kijken naar de ster die verdween. En toen de ster verdween was er niets meer om naar te kijken — alleen het kijken bleef over. Plotseling kwam hij erachter: ‘Wie ik ook zocht, ik ben het.’
Dus het was Boeddha zelf die ontdekte dat getuige zijn zijn pad was geweest zonder zich daar bewust van te zijn.
Maar sinds Boeddha is getuige zijn, of de methode van sakshin, een specifieke methode van Zen geworden.
Paul Reps’ vermoeden is mogelijk, maar kan niet historisch bewezen worden. En volgens mij beoefende Boeddha het getuige zijn niet. Hij vond het getuige zijn nadat hij erachter was gekomen dat hij een boeddha was. Dus heeft het zeker niets te maken met Vigyan Bhairava Tantra, maar de methode is hetzelfde.
Omdat de methode hetzelfde is, kan in de mind van Paul Reps, een geleerde mind, gemakkelijk het idee opgekomen zijn dat Boeddha’s methode, de Zen-methode, verband houdt met Vigyan Bhairava Tantra. Maar dit verband lijkt alleen maar zijn giswerk. Het is mogelijk, maar het heeft geen geldigheid.
Osho: The Zen Manifesto # 3 deel 5