Er is een oud spreekwoord dat zegt: Er is niets nieuws onder de zon. Als je denkt aan de mind is het spreekwoord waar. Maar als je aan de waarheid denkt, is het spreekwoord absoluut onwaar. Dan is er een ander spreekwoord — dat waar is — dat zegt: Er is niets ouds onder de zon. Alles is absoluut vers en nieuw — zoals een vers bloemblad. De waarheid is altijd jong, de mind is altijd oud.
De mind is sluw en slim, maar niet intelligent. Intelligentie is een kwaliteit van bewustzijn en sluwheid en slimheid zijn slechts substituten voor intelligentie. Dus gaat de mind door met het spelen van sluwe streken en in die sluwheid zit de mind zelf gevangen. In zijn eigen slimheid en sluwheid gaat hij verloren. Onthoud dit: je wordt niet intelligent door slim te zijn, je wordt intelligent door bewuster te zijn. Slimheid hoeft niet noodzakelijkerwijs een teken van intelligentie te zijn. Zelfs domme mensen kunnen slim zijn. Slimheid komt voort uit ervaring: je doet dingen vele malen, je leert. De mind wordt als een computer — elke ervaring wordt erin gestopt en hij blijft leren en kennis vergaren en hij blijft die kennis gebruiken.
Intelligentie heeft een heel andere kwaliteit: het heeft niets te maken met ervaring, maar met bewustzijn. Bedrevenheid komt voort uit ervaring; intelligentie komt voort uit bewustzijn. Daarom worden oude mensen heel sluw… en hippies hebben gelijk als ze zeggen dat je nooit iemand moet geloven die ouder is dan dertig. Want tegen die tijd wordt iemand sluw, men heeft de trucs en de wegen van de wereld geleerd.
Maar een kind is intelligent omdat een kind alerter is, stralender. Zie een kind naar iets kijken. Als een kind naar een slak kijkt, kijk dan naar het kind — hoe alert, hoe totaal in het moment. Het is alsof hij alleen de ogen is geworden; zijn hele wezen stroomt door de ogen. Een kind is intelligent, een oude man wordt sluw en slim. Een kind heeft geen ervaring, dus hij kan het verleden niet gebruiken. Hij moet het heden onder ogen zien.
En de hele Zen-houding is dat je weer kind moet worden; je moet een tweede kindertijd bereiken waarin je alle ervaringen laat vallen. De mind is niets anders dan een naam voor het hele verzamelde verleden. Mind is niet echt een entiteit maar slechts een opgestapeld verleden. Als je het verstrooit, als het stof van het verleden wordt weggepoetst van de spiegel van je wezen, zul je intelligent worden. En alleen intelligentie kan weten wat waarheid is.
Zen is geen filosofie, want filosofie betekent een of andere leer over de werkelijkheid. Zen is een zuivere ontmoeting met de werkelijkheid. Het heeft geen doctrine, geen filosofie, geen geschriften. Het is gewoon een directe ontmoeting met de werkelijkheid. Alle geschriften behoren tot de mind, alle filosofieën behoren tot de mind en alle doctrines zijn de spitsvondigheden van de mind. De mind blijft zichzelf troosten door het creëren van filosofieën die hij kent.
Zen is een manier van weten. Het heeft geen kennis. Het is slechts een methode om te weten, onder ogen te zien, te ontmoeten — onmiddellijk, direct. Het is een directe overdracht. Het is geen spelletje met de mind. Zen zegt dat er geen problemen op te lossen zijn en dat er geen oplossingen te bedenken zijn, omdat er überhaupt geen problemen zijn. Zen zegt dat er nooit een probleem heeft bestaan. Het is de mind die eerst een probleem creëert — en natuurlijk, als je een probleem hebt, moet je het oplossen. Dus creëert het een oplossing. Het probleem is vals, dus hoe kun je een ware oplossing vinden voor een vals probleem? De oplossing is ook vals. Dan creëert de oplossing nog tien problemen — en zo gaat het maar door. Filosofieën op filosofieën worden gecreëerd en ze zijn allemaal leeg, allemaal wartaal, allemaal schroot.
Zen is tegen filosoferen omdat Zen tegen de mind is.
Osho: Dang Dang Doko Dang # 1