Alle dictators in de wereld zijn door ons gecreëerd; omdat we willen dat iemand anders ons vertelt wat we moeten doen. Daar is een heel subtiele reden voor: als je van iemand anders te horen krijgt wat je moet doen, heb je geen enkele verantwoordelijkheid over of het goed of fout is. Je bent vrij van verantwoordelijkheid, je hoeft er niet over na te denken, je hoeft je er geen zorgen over te maken. De hele verantwoordelijkheid gaat naar de persoon die jou de opdracht geeft om iets te doen.
Mensen als Adolf Hitler, of Jozef Stalin, of Ronald Reagan, zitten niet op hun machtige posities vanwege hun eigen kwaliteiten. Ze zijn er omdat miljoenen mensen verteld willen worden wat ze moeten doen – zonder dat iemand hen dicteert. Wij creëren de dictators.
Adolf Hitler was bijna gek, maar een natie, een van de intelligentste naties ter wereld, die een grote traditie van filosofen, denkers, theologen van de eerste orde heeft geschapen… Zelfs in deze eeuw heeft Duitsland mensen voortgebracht als Martin Heidegger, die misschien wel de grootste filosoof van deze eeuw is; maar hij was ook een volgeling van Adolf Hitler!
Het lijkt bijna onbegrijpelijk dat een man met de kwaliteiten van Martin Heidegger… Ik heb alle filosofen van de wereld bekeken; Martin Heidegger lijkt zo’n genie te hebben, zo’n grote originaliteit in het benaderen van zaken vanuit absoluut nieuwe richtingen. Maar hij was een volgeling van Adolf Hitler. Hij steunde hem!
Ik vroeg me af wat de reden kon zijn – dat de hele natie die gek steunde. De reden is dat niemand verantwoordelijkheid wil dragen. Maar zodra je je verantwoordelijkheid verliest – je denkt dat het een last is, iemand anders neemt het op zich – verlies je ook je individualiteit, verlies je ook je vrijheid. Je verantwoordelijkheid staat niet los van je vrijheid, je individualiteit.
Zodra je je verantwoordelijkheid op de schouders van iemand anders legt, heb je jezelf tot een non-entiteit gereduceerd. Natuurlijk zal nu niemand het je kwalijk nemen als er iets fout gaat, maar je bent je ziel kwijt!
Mensen veroordelen dictators, maar niemand denkt over de psychologie na. Hoe ontstaan dictators? Wie creëert ze? Wij zijn de mensen die ze creëren en we creëren ze in de hoop dat ze hun verantwoordelijkheid zullen nemen. Maar we zijn ons er niet van bewust dat we met die verantwoordelijkheid onze vrijheid verliezen, onze individualiteit, onze democratie, onze vrijheid van denken en van meningsuiting, alles. We hebben onze ziel verloren op het moment dat we onze verantwoordelijkheid in de handen van iemand anders leggen.
En er zijn mensen die ervan genieten om te domineren, om te dicteren: dat zijn krankzinnige mensen. Het is dus een vreemde situatie: mensen willen ontlast worden van verantwoordelijkheid, en natuurlijk zijn er een paar mensen die bereid zijn alle verantwoordelijkheden op zich te nemen, omdat ze ook al je vrijheid afpakken. Ze pakken al jullie rechten af, jullie eigen individualiteit. Het zijn mensen die alleen maar uit zijn op macht.
Ze hebben een ander soort waanzin, maar het lijkt goed te passen. Er lijkt een zekere synchroniciteit te zijn tussen de mensen die zich willen ontdoen van verantwoordelijkheid zonder te weten dat ze zich ontdoen van hun eigen ziel, en de andere krankzinnige mensen, die maar van één ding houden: macht.
Osho: The Invitation #10.
Image by Ria Sopala from Pixabay