A Bird on the Wing, Zen anekdotes voor het leven van alledag.
Osho heeft heel wat toespraken over Zen en over de Zen meesters gegeven. Er zijn prachtige, door de onvergetelijke schilderes Meera geschilderde boxen, gemaakt met boeken van deze series. Je zou zeggen: het kan niet mooier! En toch ben ik ook gecharmeerd van de uitgave die nu voor me ligt van ‘Bird On The Wing’, Zen Anecdotes for everyday life. Prachtige blauwgrijze veren zijn er afgebeeld die als het ware op de cover van het boek liggen.
Osho begint met te zeggen, wat we van de verhalen kunnen leren. Hij zegt: je kunt de werkelijkheid niet leren kennen door het denken. Maar je kunt haar wel leren kennen door actie. Denken is gewoon een soort van dromen. Maar op het moment dat je tot actie overgaat, ben je deel van de werkelijkheid geworden. Het denken is fragmentarisch en als je handelt, ben je totaal.
Het is belangrijk om dit te begrijpen als je een zoeker naar de waarheid bent en niet naar iets anders. Religie en filosofie zijn in dit opzicht duidelijk verschillend van elkaar: religie is actie en filosofie is denken. Het ego maakt plannen en wat je ook maar plant, je zult de werkelijkheid mislopen, want de werkelijkheid kun je alleen in spontaniteit tegen komen. Als je alles van tevoren uit denkt, sta je weliswaar klaar, maar je zult de boot toch missen. De realiteit is een eeuwig doorgaande beweging. Niemand weet waar zij naar toe gaat, niemand weet wat er gaat gebeuren. Niemand kan haar voorspellen, omdat zij onvoorspelbaar is.
Er staan een aantal van mijn lievelingsverhalen in dit Zen boek. Dat over de professor die maar door bleef vragen terwijl de Zenmeester zijn kopje overvol goot…..’het kopje is vol’ schreeuwde de professor. ‘Ja,’ zei de Zenmeester, ‘dat van jou ook’.
Ook het volgende verhaal over de twee Zen kloosters met de twee jonge boodschappen-jongens, vind ik heerlijk. Ze waren van elkaar beconcurrerende kloosters. Bij hun ontmoetingen proberen ze elkaars vragen te pareren met geijkte spiritueel getinte antwoorden. Echter één van de twee geeft op een zeker moment een volkomen ‘down to earth’ antwoord en daardoor wordt de ander van zijn stuk gebracht. Het is enorm vermakelijk om deze dialoog te lezen. De spiraal van automatische antwoorden wordt doorbroken.
Osho geeft aan: ‘En het leven is nu juist als die jongen. Het is alsmaar aan het veranderen. De werkelijkheid is geen onveranderlijk verschijnsel. Je moet aanwezig zijn, spontaan ten opzichte van het leven staan – alleen dan zal de respons ook realiteit hebben.
Als je antwoord van tevoren vaststaat, ben je al dood, dan heb je de boot al gemist. De volgende dag zal aanbreken, maar jij zult er gewoon niet zijn; jij zit nog vast aan de dag van gisteren, die al verleden tijd is.’
Dit verhaal sluit aan bij de titel van het boek, vind ik, ‘A Bird on The Wing’, vrij als een vogel. En zo zijn wij pas echt gelukkig, als we ons als vrije vogels door het leven heen bewegen, want het leven ademt ook vrijheid, het kent geen vaste relaties en vaste patronen.
In dit boek staan verder vragen van sannyasins. Op een van de vragen die over jaloezie gaat, zegt Osho de voor mij treffende woorden: ‘Liefde kan niet jaloers zijn, het is onmogelijk. Zij heeft altijd vertrouwen en als er iets is dat je vertrouwen teniet doet, dan moet je dat accepteren. Er is niets aan te doen, omdat wat je ook doet, je de ander daarmee zult vernietigen. Vertrouwen kan niet geforceerd worden; jaloezie probeert haar te forceren.’
Het boek ‘A Bird on the Wing’ is verkrijgbaar in de Nederlandse boekhandel en tevens als e-book.
Boekbespreking van Donna van der Steeg.