Kunt u over vertrouwen praten? Als ik vertrouw, is alles mooi wat er gebeurt; als er twijfel ontstaat, heb ik pijn. Alleen al het feit dat ik u vertrouw, of het leven, of iemand, is genoeg om me licht te voelen. Blij. Waarom twijfel ik dan nog?
Het is een van de meest fundamentele vragen van het leven. De vraag gaat niet alleen over vertrouwen en twijfel. De vraag is geworteld in de dualiteit van de mind.
Zo is het met liefde en haat. Zo is het met lichaam en ziel. Zo is het met deze wereld en de andere wereld.
De mind kan het ene niet zien. Het mind proces zelf verdeelt de werkelijkheid in polaire tegenstellingen, terwijl de werkelijkheid één is. De werkelijkheid is niet twee, de werkelijkheid is niet vele. Het is geen multiversum, het is een universum. Dit bestaan is een organisch geheel, maar de mind functioneert in wezen door te verdelen.
De mind functioneert als een prisma. Als je een lichtstraal door het prisma laat gaan, wordt deze onmiddellijk in zeven kleuren verdeeld. Voordat het door het prisma ging was het gewoon wit, zuiver wit. Na het prisma is het de hele regenboog.
De mind verdeelt de werkelijkheid in tweeën. En die twee moeten altijd wel samen zijn, omdat ze in het bestaan zelf ondeelbaar zijn. De tweedeling bestaat alleen in de mind, alleen in jouw denken.
Je zegt: ‘Kunt u meer vertellen over vertrouwen? Wanneer ik vertrouw, is alles mooi wat er gebeurt…’
Maar je vertrouwen is niets anders dan de andere pool van twijfel. Het kan niet bestaan zonder twijfel. Je vertrouwen is gewoon een tegengif voor twijfel. Als twijfel werkelijk verdwijnt, waar zal je vertrouwen dan zijn? Waar heb je dan vertrouwen voor nodig? Als er geen twijfel is, dan is er ook geen vertrouwen. En je bent bang om je vertrouwen te verliezen. Je klampt je vast aan vertrouwen. Door je vast te klampen aan vertrouwen klamp je je ook vast aan twijfel.
Onthoud: je kunt beide hebben, maar niet één. Of je moet ze allebei laten vallen, of je moet ze allebei blijven houden. Ze zijn ondeelbaar. Twee kanten van dezelfde medaille. Hoe kun je de andere kant vermijden? Die zal er altijd zijn. Misschien kijk je er niet naar, dat maakt niet uit. Maar vroeg of laat zul je het wel moeten.
Een ander deel van de mind is: hij raakt snel verveeld met wat dan ook. Dus als je in vertrouwen bent, raakt het snel verveeld. Ja, het is mooi, maar alleen in het begin. Al snel begint de mind te verlangen naar iets nieuws, naar iets anders, naar verandering. Dan is er twijfel, en twijfel doet pijn. Weer begin je te bewegen in de richting van vertrouwen. En vertrouwen gaat vervelen, en je moet weer in de val van de twijfel trappen. Zo ga je door, als een slinger van een klok: rechts – links, rechts – links. Je blijft in beweging.
Je zult moeten begrijpen dat er een vertrouwen is dat totaal verschilt van wat je tot nu toe als vertrouwen hebt gekend. Ik heb het over dat vertrouwen. Het onderscheid is heel delicaat en subtiel, want beide woorden zijn hetzelfde.
Ik moet de taal gebruiken die jij gebruikt. Ik kan geen nieuwe taal creëren. Die zal nutteloos zijn omdat jij hem niet zult begrijpen. Ik kan jullie taal niet blijven gebruiken op dezelfde manier als jullie die gebruiken, want dan zal ze ook nutteloos zijn. Ik zal mijn ervaring, die jullie taal te boven gaat, niet kunnen uitdrukken. Ik moet dus een middenweg vinden. Ik moet jullie taal gebruiken, jullie woorden, met nieuwe betekenissen. Dat compromis zal er altijd zijn. Alle boeddha’s hebben dat moeten doen. Ik gebruik jouw woorden met mijn betekenissen, dus wees heel alert!
Wanneer ik vertrouwen zeg, bedoel ik iets totaal anders dan wat jij bedoelt wanneer je hetzelfde woord gebruikt. Als ik vertrouwen zeg, bedoel ik de afwezigheid van de dualiteit van twijfel en vertrouwen. Als ik liefde zeg, bedoel ik de afwezigheid van de dualiteit van liefde en haat.
Als jij het woord vertrouwen gebruikt, betekent het de andere kant van twijfel. Als jij liefde gebruikt, betekent het de andere kant van haat. Maar dan zit je gevangen in een dualiteit, in een dubbele binding. En je zult verpletterd worden tussen die twee. Je hele leven zal een leven van angst worden.
Je weet dat vertrouwen mooi is, maar twijfel ontstaat omdat je vertrouwen niet voorbij de twijfel gaat. Jouw vertrouwen is tegen twijfel, maar gaat er niet voorbij. Mijn vertrouwen is een transcendentie. Het ligt er voorbij. Maar om er voorbij te gaan moet je onthouden: beide moeten achtergelaten worden. Je kunt niet kiezen. Jouw vertrouwen is een keuze tegen twijfel. Mijn vertrouwen is een keuze-loos bewustzijn.
Eigenlijk zou ik het woord vertrouwen niet moeten gebruiken. Het verwart je. Maar wat dan? Welk ander woord moet ik ervoor gebruiken? Alle woorden zullen je verwarren. Ik zou eigenlijk niet moeten spreken, maar je zou de stilte ook niet kunnen begrijpen. Ik spreek om jullie te helpen stil te worden.
Mijn boodschap kan alleen in stilte worden overgebracht. Alleen in stilte, de communie… Maar voordat dat mogelijk wordt, moet ik met jullie communiceren, jullie ervan overtuigen. Dat kan alleen gedaan worden door jullie woorden.
Maar, als je het onthoudt, zal één ding je enorm helpen. Ik gebruik jouw woorden, maar met mijn eigen betekenissen. Vergeet mijn betekenissen niet. Ga voorbij twijfel en vertrouwen, dan zul je een nieuwe proeve van vertrouwen krijgen, die niets van twijfel kent, die absoluut onschuldig is.
Ga voorbij beide. Dan blijf jij gewoon over, je bewustzijn zonder enige inhoud. En dat is waar meditatie helemaal om gaat. Vertrouwen is meditatie.
Osho: The Dhammapada. The Way of the Buddha. Vol III #2.
Afbeelding van Peace,love,happiness via Pixabay.