Dit is de laatste aflevering van Osho’s commentaar op Hsin Hsin Ming –
het Boek van Niets van de Chan meester Sosan, de derde patriarch van Zen.
Om de vorige 36 afleveringen te zien, zie: Het Boek van Niets.
De eerste aflevering staat onderaan.
ÉÉN DING, ALLE DINGEN:
BEWEEG DAAR TUSSENDOOR EN VERMENG JE ERMEE,
ZONDER ONDERSCHEID.
LEVEN IN DIT BESEF IS ZONDER ANGST ZIJN OVER NIET-VOLMAAKTHEID.
Waarom zou je bezorgd zijn over perfectie? Ook dat is een egoïstisch doel. Dit moet je heel diep begrijpen, want zelfs religieuze mensen proberen perfect te zijn. Maar wie ben jij om perfect te zijn? Alleen het geheel kan perfect zijn, jij kunt nooit perfect zijn. Hoe kun jij perfect zijn? Zelfs een Boeddha moet ziek worden, hij moet sterven. Jij kunt niet volmaakt zijn! Het eigenlijke doel van perfectie is een egotrip. Het geheel is al volmaakt, je hoeft je daar niet druk over te maken – en in het geheel ben jij ook volmaakt.
Twee woorden moet je begrijpen: het ene is perfectie, het andere is heelheid. Een echt religieus persoon is bezig met heelheid, nooit met perfectie, en een pseudo-religieus persoon is bezig met perfectie, nooit met heelheid.
Heelheid betekent: ‘Ik ben niet, het geheel is’. En het is perfect, want hoe kan het ook anders? Er is geen vergelijking, er is niemand anders. Maar als je denkt in termen van perfectie, moraliteit, idealen, karakter, dan moet je perfect zijn, daar word je gek van.
Alle perfectionisten worden gek – dat is hun ultieme, uiteindelijke einde – want als een afzonderlijke eenheid blijf je onvolmaakt, je kunt niet volmaakt zijn. Hoe kun jij perfect zijn? Want je energie komt uit het geheel, ze gaat naar het geheel – jij bent niet. Een golf moet een golf blijven, hij kan de oceaan niet worden. En als hij het te hard probeert, zal hij gek worden.
Daarom zie je in de wereld van de religie de meest egoïstische mensen, omdat ze overal perfect in willen zijn. Ze staan op perfectie. Ze kunnen niet ontspannen zijn, ze zullen altijd gespannen zijn. En altijd zal er iets mis zijn en zij moeten het rechtzetten – en ze zullen altijd benauwd blijven. Ga naar de gekkenhuizen, en je zult daar negentig procent perfectionisten vinden.
Een man van begrip blijft ontspannen. Dat betekent niet dat het hem niets kan schelen. Nee, hij bekommert zich er wel om, maar hij kent de beperkingen. Hij bekommert zich er wel om, maar hij weet dat hij slechts een deel is. Hij denkt nooit dat hij het geheel is, dus hij maakt zich nooit druk.
Hij geniet van wat hij ook doet, goed wetend dat het onvolmaakt zal blijven, het kan niet perfect zijn. Maar hij geniet ervan, en door ervan te genieten, gebeurt elke mogelijke perfectie zonder dat hij zich druk maakt. Hij houdt ervan, goed wetend dat het niet het absolute zal zijn. Dat kan het niet zijn; iets zal onvolledig blijven, dat is de aard van de dingen.
Daarom hebben we in het Oosten altijd geloofd – en in iets heel waars geloofd – dat wanneer iemand volmaakt wordt, hij niet opnieuw geboren wordt, maar uit deze wereld verdwijnt. Hij moet wel, want in deze wereld is alleen imperfectie mogelijk. Hij past hier niet meer, hij is niet meer nodig, hij lost op in het geheel.
Zelfs een Boeddha blijft tot het laatste moment van zijn leven onvolmaakt, maar maakt zich daar niet druk over. Daarom hebben boeddhisten twee termen voor NIRVANA. De ultieme verlichting noemen ze MAHAPARINIRVANA, en verlichting noemen ze NIRVANA. NIRVANA betekent dat een boeddha in het lichaam is. Hij heeft verlichting bereikt, hij is een kenner geworden, maar hij is nog steeds in het lichaam, het lichaam van onvolmaaktheid. Hij is nog steeds in de wereld van onvolmaakte delen. Dit is NIRVANA, verlichting.
Wanneer hij dan het lichaam verlaat, wanneer hij gewoon verdwijnt in de ultieme leegte, is dat MAHAPARINIRVANA, dat is de grote verlichting. Nu verdwijnt onvolmaaktheid, nu is er geen individualiteit meer, nu is hij heel. Alleen het geheel kan volmaakt zijn. Nu kan Boeddha volmaakt zijn, want nu is hij opgelost in het geheel, is hij oceanisch.
Osho: Hsin Hsin Ming – The Book of Nothing #10.
Meer: Perfectie is een egotrip