In dit tweede deel heeft Osho het verder over Gorakh, iemand zo bedreven in alle tantramethoden dat in India iemand als gorakhdandha bekend staat als hij vele zaken kent. Gorakh-dandha betekent letterlijk ‘in de zaken van Gorakh’. Men zegt wel: schoenmaker blijf bij je leest, maar Gorakh ging alle kanten uit, bewoog zich in alle dimensies.
Gorakh’s volledige naam was Gorakh-nath. Dat was vast een naam die zijn discipelen hem gegeven hebben want nath betekent ‘heer’.
Hij zei: ‘Er zijn een paar vragen gerezen, één ervan is: je kunt Mahavira wel laten vallen, maar Gorakh niet?’
Gorakh kan niet gedropt worden, want Gorakh is een nieuw begin voor dit land geworden. Er is geen nieuw begin van Mahavira gekomen. Hij was een bijzonder mens, maar de eerste drieëntwintig Jaina tirthankaras hadden reeds gezegd wat hij zei. Hij was gewoon een herhaling daarvan. Hij is niet het begin van een nieuwe reis. Hij is niet de eerste schakel in een nieuwe keten, eerder de laatste.
Gorakh is de eerste schakel van een keten. Door hem is er een nieuw soort religie ontstaan. Zonder Gorakh zou er geen Kabir zijn, geen Nanak, geen Dadu, geen Vajid, geen Farid, geen Meera – zonder Gorakh zijn deze geen van alle mogelijk.
Mahavira
De fundamentele wortel in ieder van hen is Gorakh. Sindsdien is de tempel hoog opgebouwd. Op deze tempel zijn er vele gouden torenspitsen verrezen… maar de fundamentsteen is het fundament. Hoewel je de gouden torenspitsen van verre kunt zien, kunnen ze niet belangrijker zijn dan de fundamentsteen. En de fundamentsteen is voor niemand zichtbaar, maar op deze steen zelf staat heel het bouwwerk, alle muren, alle hoge pieken… De pieken worden aanbeden. Mensen zijn de fundamentsteen gewoon vergeten. Gorakh is evenzo vergeten.
Maar de hele ‘sant’ traditie van India -die talloze devoten van de liefde- is aan Gorakh te danken. Net zoals yoga zonder Patanjali niet mogelijk zou zijn in India, zoals het fundament van meditatie zonder Boeddha ontworteld zou zijn, net zoals het pad van de liefde zonder Krishna geen uitdrukking zou vinden, evenzo zou zonder Gorakh de zoektocht die begon naar methoden en technieken van sadhana, van spirituele oefening om de ultieme waarheid te bereiken, onmogelijk zijn geweest.
Gorakh heeft vele ontdekkingen gedaan binnen de mens voor de innerlijke zoektocht, wellicht meer dan wie dan ook. Hij heeft zoveel methoden gegeven, dat Gorakh wat betreft methoden de grootste uitvinder is. Hij heeft zoveel deuren opengeduwd om in het binnenste wezen van de mens te gaan, hij heeft zoveel deuren gemaakt dat mensen daarin gevangen zijn. Vandaar dat we één woord hebben dat ons bij is gebleven -de mensen zijn Gorakh vergeten, maar niet het woord gorakhdandha– dit woord voor doolhof.
Hij heeft zoveel methoden gegeven, dat men ervan in de war is geraakt. Welke methode is juist, welke onjuist, welke moeten we laten vallen? Hij heeft zoveel methoden gegeven dat men er helemaal stomverbaasd van stond, vandaar het woord gorakhdandha, doolhof. Als nu iemand ergens in verstrikt is geraakt, zeggen we: ‘In wat voor gorakhdandha ben jij terechtgekomen?’
Einstein
Gorakh had een zeldzame individualiteit, net zoiets als Einstein. Einstein heeft zulke doordringende methoden gegeven om de waarheid van het heelal te doorgronden, zoals nog nooit daarvoor iemand had gegeven. Ja, ze kunnen nu verder ontwikkeld worden, nu kunnen ze verder verfijnd worden. Maar Einstein heeft de aanzet gegeven. Zij die volgen staan op het tweede plan. Nu kunnen ze niet de eerste zijn. De weg is voor het eerst opengebroken door Einstein. Velen zullen er komen die deze weg gaan verbeteren: sommigen om hem op te bouwen, anderen om de mijlpalen te plaatsen, anderen om hem mooier te maken en comfortabeler. Velen zullen er komen maar niemand kan de plaats van Einstein innemen. In de innerlijke wereld heb je dezelfde situatie met Gorakh.
Maar waarom zijn de mensen Gorakh vergeten? Men herinnert zich wel de mijlpalen, de wegbreker wordt vergeten. Men herinnert zich wel degenen die de weg hebben versierd, degene die de weg voor het eerst heeft gebroken wordt vergeten. Vergeten want degenen die naderhand komen hebben de tijd vrij om hem aan te kleden. Degene die het eerst komt zal ongepolijst, onaf zijn. Gorakh is als een diamant die net uit de mijn komt.
Als Gorakh en Kabir bij elkaar zitten zul je onder de indruk zijn van Kabir, niet van Gorakh. Want Gorakh is als een pas uit de mijn getrokken diamant, maar op Kabir hebben de diamantslijpers hard gewerkt, op hem heeft de beitel zijn best gedaan, er is veel polijstwerk verricht.
Kabir
Wist je dat toen de Kohinoor diamant voor het eerst ontdekt was, dat degene die hem gevonden had niet wist dat het een Kohinoor was? Hij had hem aan zijn kinderen gegeven om mee te spelen, hij dacht dat het een mooie gekleurde steen was.
Hij was een arme man. Hij had de Kohinoor gevonden in de wateren van een riviertje dat door zijn velden stroomde. Maandenlang lag het bij hem thuis, de kinderen speelden er steeds mee, ze gooiden hem steeds van de ene kant naar de andere, hij bleef in de binnenplaats … Je zou de Kohinoor niet hebben kunnen herkennen.
Oorspronkelijk was de Kohinoor drie keer zo zwaar als tegenwoordig. De randen werden gezet, hij werd gepolijst, geslepen, de facetten werden uitgewerkt. Tegenwoordig is er nog maar een derde van het gewicht overgebleven, maar de waarde ervan is miljoenen malen groter geworden. Het gewicht werd minder, hij steeg in waarde, want hij werd steeds meer verfijnd, steeds meer gepolijst.
Kohinoor
Als Kabir en Gorakh bij elkaar zitten herken je Gorakh misschien niet eens, want Gorakh is een diamant die net uit de Golconda mijnen komt. Aan Kabir is er heel veel gesneden, de diamantslijpers hebben er hard aan gewerkt… Kabir zul je wel kunnen herkennen. Vandaar dat Gorakh is vergeten. De fundamentstenen worden vergeten.
Je zult verbaasd staan te kijken als je Gorakhs woorden hoort. Er is een beetje afwerking nodig, ze zijn ongeslepen. De randen slijpen is wat ik hier doe. Je zult stomverbaasd staan als je hem een beetje leert kennen. Gorakh heeft het meest essentiële gezegd. Hij heeft het meest waardevolle gezegd.
Dus zei ik tegen Sumitranandan Pant: ‘Ik kan Gorakh niet laten vallen, daarom kunnen het er niet minder dan vier worden.’
Hij had natuurlijk gedacht dat ik Gorakh eruit zou laten en Mahavira zou behouden. Mahavira is een Kohinoor, hij is geen ruwe diamant die net uit de mijnen komt. Je hebt de hele traditie van drieëntwintig tirthankaras, duizenden jaren, waarin de afwerking plaats heeft gevonden, waar hij is geslepen, glanzend is geworden.
Zie je dat? Mahavira is de vierentwintigste tirthankara. Men is de namen van de overige drieëntwintig vergeten! Wie geen Jain is kent niet eens die drieëntwintig namen. Wie wel een Jain is kan die drieëntwintig namen niet in de juiste volgorde opsommen, dan vergeten ze er een of slaan hem over. Mahavira is de laatste, de spits van de tempel.
De torenspits van de tempel wordt wel onthouden. We hebben het nog steeds over hem. Wie heeft het over de fundamentsteen?
Vandaag gaan we het hebben over een van die fundamentstenen. Heel het paleis van de Indiase santliteratuur rust op hem. Alles is gebaseerd op deze ene individu.
Hij heeft van alles gezegd wat langzaamaan heel mooi gaat worden, een veelkleurige pracht. Op deze basis zullen mensen sadhana verrichten en eeuwenlang mediteren. Wie weet hoeveel verlichte wezens door hem geboren zullen worden?
Osho: Death is Divine #1. (Vertaald uit het Hindi).
In de buurt van Khajuraho vind je de Chausath Yogini Temple Monuments in Bhedaghat, Jabalpur. Deze beelden zijn vanuit tantra tempels in Khajuraho daarheen gebracht.
Afbeelding Kohinoor:
Chris 73 / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2950958