Op het scherpst van de snede

The Razor’s Edge, Entering into the Unknown.
Het boek The Razor’s Edge is een aanmoediging om door te gaan met uit te vinden wie je echt bent. Osho betoogt: ‘Alles in je is vals. Het valse en het echte kunnen niet samen, als een mix, bestaan. Er is geen compromis mogelijk: óf je bent vals óf je bent echt. 
Je hele persoonlijkheid is vals omdat die je gegeven is, er is geen kwestie van dat die uit jezelf gegroeid is. Het is zoiets als met plastic bloemen en je hebt ze op een rozenstruik gezet. Ze maken geen deel uit van de rozenstruik en ze krijgen geen enkele voeding van de rozenstruik, hoewel ze de mensen wel kunnen bedriegen. Plastic bloemen zijn permanent, maar het echte is stromend, er is een continue verandering. Lentes komen en zij gaan weer, niets blijft hetzelfde.’

‘Eén ding is vreemd,’ geeft Osho aan, ‘namelijk dat het valse meer permanent is dan het echte. Het echte is bijna als een rivier, een continue verandering. Lentes komen en gaan, niets blijft hetzelfde. Maar de valse plastic bloem is permanent; of de lente komt of weer verdwijnt, maakt haar niets uit. Zij is niet levend, zij is dood.’
‘Vanwege dit vreemde aspect zijn mensen meer afgegaan op het valse, omdat het valse meer betrouwbaar is – morgen zal het precies hetzelfde zijn. Het echte is onvoorspelbaar. Een ding kan met zekerheid gezegd worden, dat het morgen niet hetzelfde zijn zal. Het moet wel veranderd zijn, want alles wat leeft, verandert steeds.’ 

Op de vraag van een zoeker ‘Wat is er vals in mij’? gaat Osho vrij rigoureus in. ‘Je vraag impliceert dat er ook iets echts in je aanwezig is. Waar het ‘jij’ betreft, is alles vals. En wanneer het valse verdwijnt, zul jij ook verdwijnen. Het echte heeft geen ego, geen ik-gevoel. Het echt is puur zijn. Het is er, in zijn algehele glorie, in zijn totaal gouden magie, in zijn totaal eeuwige schoonheid. Mar het is zo uitgestrekt dat je niet kunt zeggen, ‘Dat ben ik’. Het is god, het is het bestaan, het is het echte zelf.’

Osho zet verder uiteen dat wie we zijn het gevolg is van opvoeding, training en discipline. Het is ons niet toegestaan om natuurlijk te zijn  omdat men geen vertrouwen in de natuur kan hebben. Bij de natuur is er geen sprake van garantie, geen zekerheid. Daarom wordt ons als kind al spoedig een masker verstrekt over ons ‘oorspronkelijke gezicht’. En het kind is zo afhankelijk, zo hulpeloos dat het bijna onmogelijk is om hiertegen te rebelleren. Hij wordt pure imitatie; hij gaat leren waarvan men wilt dat hij het leert. Allerlei dingen krijgt hij opgelegd die vals zijn: een valse naam, een valse identiteit en valse trots. Hij krijgt een geloof opgedrongen. En zo overdekt men het kind alsmaar met valse lagen.’

Door sannyas neem je de eerste stap van het valse naar het echte. De kunst is, zegt Osho, om nu niet meer om te kijken hoe gevaarlijk het ook lijkt. Want als vragen en antwoorden, jij en ik verdwijnen, merk je dat je steeds meer het onbekende binnengaat. Dit noem ik ‘het scherpst van de snede’ stelt Osho vast.

Boekbespreking van Donna van der Steeg.