Er is een groot verschil tussen de twee, hoewel ze allebei erg op elkaar lijken. De gezonde liefde voor jezelf is een grote religieuze waarde. Iemand die niet van zichzelf houdt, zal nooit van iemand anders kunnen houden. De eerste rimpeling van liefde moet in je hart opkomen. Als het niet voor jezelf is opgekomen, kan het niet voor iemand anders opkomen, omdat alle anderen verder van je af staan. Het is als het gooien van een steen in het stille meer – de eerste rimpelingen zullen rond de steen ontstaan en zich dan verder verspreiden naar de verdere oevers. De eerste rimpeling van liefde moet rond jezelf ontstaan. Men moet van zijn lichaam houden, men moet van zijn ziel houden, men moet van zijn totaliteit houden.
En dat is natuurlijk; anders zou je helemaal niet kunnen overleven. En het is mooi omdat het je verfraait. De persoon die van zichzelf houdt wordt gracieus, elegant. De persoon die van zichzelf houdt wordt stiller, meditatiever dan de persoon die niet van zichzelf houdt. Als je niet van je huis houdt, zul je het niet schoonmaken; als je niet van je huis houdt, zul je het niet schilderen; als je niet van jezelf houdt, zul je het niet omringen met een mooie tuin met een lotusvijver. Als je van jezelf houdt zul je een tuin om jezelf aanleggen. Je zult proberen je potentieel te laten groeien, je zult proberen alles wat in je is naar buiten te brengen om tot uitdrukking te komen. Als je van jezelf houdt, zul je jezelf blijven douchen, zul je jezelf blijven voeden.
En als je van jezelf houdt, zul je verrast zijn: anderen zullen van je houden. Niemand houdt van iemand die niet van zichzelf houdt. Als je niet eens van jezelf kunt houden, wie zal dan de moeite nemen? En iemand die niet van zichzelf houdt, kan niet neutraal blijven. Denk eraan, in het leven is er geen neutraliteit. Iemand die niet van zichzelf houdt haat, zal moeten haten — het leven kent geen neutraliteit. Het leven is altijd een keuze. Als je niet liefhebt, betekent dat niet dat je gewoon in die niet-liefdevolle toestand kunt blijven. Nee, je zult haten. En de persoon die zichzelf haat wordt destructief. En de persoon die zichzelf haat zal iedereen haten — hij zal zo boos en gewelddadig zijn en voortdurend in woede verkeren. De persoon die zichzelf haat, hoe kan hij hopen dat anderen van hem zullen houden? Zijn hele leven zal vernietigd worden. Van jezelf houden is een grote religieuze waarde.
Ik leer jullie zelfliefde. Maar onthoud, zelfliefde betekent niet egoïstische trots, helemaal niet. In feite betekent het juist het tegenovergestelde. De persoon die van zichzelf houdt, vindt dat er geen zelf in hem is. Liefde doet het zelf altijd smelten: dat is een van de alchemistische geheimen die we moeten leren, begrijpen en ervaren. Liefde doet het zelf altijd smelten. Wanneer je liefhebt, verdwijnt het zelf. Je houdt van een vrouw en tenminste in die paar momenten dat er echte liefde voor de vrouw is, is er geen zelf in je, geen ego. Ego en liefde kunnen niet samen bestaan. Zij zijn als licht en duisternis: wanneer het licht komt, verdwijnt de duisternis. Als je van jezelf houdt zul je verbaasd zijn — zelfliefde betekent dat het zelf verdwijnt. In zelfliefde wordt geen zelf gevonden. Dat is de paradox: zelfliefde is volkomen onzelfzuchtig. Het is niet egoïstisch — want wanneer er licht is, is er geen duisternis, en wanneer er liefde is, is er geen zelf.
Egoïstische trots is nooit liefde voor jezelf. Egoïstische trots is juist het tegenovergestelde. De persoon die niet in staat is geweest van zichzelf te houden, wordt egoïstisch. Egoïstische trots is wat psychoanalytici narcisme noemen.
Osho, The Secret # 18