Kunst en meditatie

U zegt: een schilderij schilderen, een gedicht schrijven en een wetenschappelijk probleem oplossen geven allemaal dezelfde vreugde. Dezelfde vreugde! 


Japan, 15e eeuw.

In Westerse schilderijen zie je dat het hele doek gevuld wordt. In zen-schilderijen is slechts een klein deel van het doek gevuld, en het resterende deel is leeg. Het lijkt op verspilling: als je zo’n klein schilderij gaat maken, waarom dan geen klein doek gebruiken? Waarom zo’n groot doek gebruiken dat de hele muur bedekt, om alleen in een hoekje een klein schilderij te maken? Maar de zen-mensen zeggen dat het eenmaal zo is: ‘Er is zo veel leegte overal om ons heen. Heel de lucht is leeg — hoe kunnen we de lucht weglaten? Als we de lucht weglaten is het schilderij niet waar.’


Holland – Paulus Potter, De stier (1647) 235x 339 cm.

Nu heeft geen enkel westers schilderij die visie, dat we omringd zijn door leegte: de aarde is heel klein, de mensheid een heel klein deel van de aarde, en oneindige leegte rondom…. Om waar te zijn, om existentieel waar te zijn, kan de leegte er niet uit worden gelaten, moet ze er zijn. Dit is een andere visie, van een andere kant bekeken.

Meer: Kunst en meditatie

Een bijdrage van Antar Marc.