Deze weken, vanaf de eerste aflevering op 24 april, staan in het teken van Osho’s commentaar op Hsin Hsin Ming – het Boek van Niets van de Chan meester Sosan,
de derde patriarch van Zen.
Het volgende is het tweede stuk uit hoofdstuk 6.
… MAAR ZIJ MET BEPERKTE ZIENSWIJZEN
ZIJN ANGSTIG EN BESLUITELOOS:
HOE SNELLER ZE ZICH HAASTEN,
HOE LANGZAMER ZE GAAN,
EN VASTKLAMPEN KAN NIET BEPERKT WORDEN …
En onthoud, wanneer je je vastklampt, is het vastklampen als zodanig het probleem; het gaat er niet om waaraan je je vastklampt. Dus Sosan zegt dat vastklampen niet beperkt is – niet beperkt tot deze wereld, tot dit lichaam, zintuigen, genoegens. Je kunt je vastklampen aan verlichting, je kunt je vastklampen aan God. Je kunt je vastklampen aan liefde, je kunt je vastklampen aan meditatie en gebed. En door je vast te klampen, zit je weer vast.
Klamp je nergens aan vast, blijf vrij en in beweging. Hoe meer je beweegt, hoe dichter je bij jezelf bent. Wanneer je volledig in beweging bent, nergens vastzit in je energie, klopt de waarheid aan de deur. Het heeft altijd geklopt, maar je zat vast en kon het niet horen. Het is vlak voor je op het puntje van je neus.
… GEHECHT ZIJN AAN HET IDEE VAN VERLICHTING
IS ZELFS DWALEN.
Dan wordt dat het probleem. Als je te zeer gehecht raakt aan het idee ‘ik moet verlichting bereiken’, dan wordt dat je probleem. Verlichting wordt nooit bereikt, het gebeurt. Het is geen verworvenheid. En de strevende mind bereikt het nooit.
Je kunt proberen macht te verwerven in deze wereld, dan begin je macht te verwerven in die wereld. Eerst wil je rijkdom verwerven in deze wereld, dan probeer je rijkdom te verwerven in die wereld. Maar jij blijft dezelfde, en de mind en de werking en het hele schema blijft hetzelfde: Verwerf het! Bereik het! Dit is de egotrip. De verwervende mind is het ego.
En iemand die het bereikt is iemand die het niet probeert te bereiken, die gewoon gelukkig is waar hij ook is, die gewoon gelukzalig is waar hij ook is. Hij heeft geen doel. Hij gaat nergens naartoe. Hij beweegt, maar zijn beweging is niet voor een doel. Hij beweegt vanuit zijn energie, niet voor een doel – zijn beweging is niet gemotiveerd.
Natuurlijk bereikt hij het doel – dat is iets anders, daar gaat het niet om. Een rivier beweegt zich vanuit de Himalaya; ze beweegt zich niet in de richting van de zee, ze kent de zee niet, waar die is, ze maakt zich niet druk om de zee. Het lied zelf van het bewegen in de Himalaya is zo mooi, passerend door de valleien, naar de pieken, passerend langs de bomen, dan naar beneden komend naar de vlaktes, naar de mensen… heel de beweging is prachtig! En elk moment is de beweging mooi, omdat het leven is.
De rivier is zich er niet eens van bewust dat er een doel of een zee is. Dat zal geen zorg zijn. En als een rivier zich te veel zorgen maakt, zal ze net zo in de war zijn als jij. Dan zal ze overal stoppen en vragen waar ze heen moet: Waar is het juiste pad? En ze zal bang zijn of het naar hetnoorden zal leiden, of het zuiden, of het oosten of het westen – waarheen?
En onthoud dat de oceaan overal is. Of je nu naar het noorden gaat of naar het oosten of het westen, het maakt NIETS uit. De oceaan is overal, overal om je heen is de oceaan. Hij is altijd voor je uit; waar je je ook beweegt, dat maakt niets uit.
Vraag niet naar het pad, vraag hoe je meer in beweging kunt komen. Vraag niet naar het doel, het ligt daar niet ergens vast. Waar je je ook heen beweegt, beweeg dansend. Je zult de oceaan bereiken – dat gebeurt. Het gebeurt met kleine rivieren, het gebeurt met grote rivieren, ze bereiken het allemaal. Bij een klein stroompje kun je je niet voorstellen hoe dit stroompje de oceaan zal bereiken, maar het zal wel bereiken.
Er is geen probleem van klein of groot. Het bestaan is oneindig gracieus voor iedereen; klein of groot maakt geen verschil. Kleine bomen bloeien, grote bomen bloeien. Bloeien, daar gaat het om! En wanneer een kleine boom bloeit, is hij niet minder gelukkig dan wanneer een grote boom bloeit; het geluk is precies hetzelfde. Het geluk is geen kwestie van grootte, het is geen kwestie van kwantiteit. Het is een kwaliteit van je wezen. Een kleine rivier danst en bereikt, een grote rivier danst en bereikt.
Jullie zijn allemaal als rivieren, jullie zullen allemaal de oceaan bereiken. Maar maak er geen doel van; hoe sneller je gaat, hoe langzamer je beweegt.
En hoe meer je wilt bereiken, hoe meer je vast komt te zitten, want hoe banger je wordt. De angst om het doel te missen houdt je in zijn greep, de angst om het niet te bereiken verlamt je, de angst om de fout in te gaan verlamt je. Als er geen doel is, is er geen angst.
Onthoud dat angst doelgericht is. Als je nergens naartoe gaat, wat is dan de angst? Je kunt niet missen, je kunt niet falen, dus wat is dan de angst? Angst betekent de mogelijkheid om te falen. Vanwaar komt deze mogelijkheid om te falen? Het komt binnen vanuit de doelgerichtheid – je bent altijd op zoek naar het doel.
Osho: Hsin Hsin Ming – The Book of Nothing #6.