Iemand die veel aan zichzelf gewerkt heeft voelt het ene moment dat hij grote stappen heeft gemaakt, maar een volgend moment overheerst diepe wanhoop.
Uit de toespraak op Osho TV: Light on the Path #25.
Dit overkomt iedereen, omdat beide ervaringen nog steeds van de mind zijn. De prachtige ruimte en de wanhoop, het lijden – ze zijn niet tegengesteld aan elkaar. Ze maken deel uit van dezelfde mind, omdat de mind in dualiteit bestaat. Het is net als een ossenkar: er zijn twee wielen nodig. Je kunt geen ossenkar hebben met één wiel. De mind is zelfs ouder dan een ossenkar – het is de mind die de ossenkar heeft uitgevonden.
De problemen ontstaan wanneer je jezelf gaat identificeren met de mooie momenten, dan maak je je klaar voor problemen. Dan zal er al snel iets anders gebeuren: je zult lijden, je zult wanhopig zijn. Het eerste wat je dus moet begrijpen, is dat beide dingen van de mind zijn. Dat geeft je een beetje afstand tot beide ervaringen. En ten tweede, maak je geen zorgen over het lijden en de wanhoop. Concentreer je op het moment dat je je mooi voelt, dat je het gevoel hebt dat je kilometers verder bent gekomen dan waar je vastzat. Dat is het moment om te onthouden: ‘Het is een spel van de mind, en ik ga er niet aan meedoen. Ik blijf gewoon een toeschouwer.’ Door je niet te identificeren met het mooie moment, vernietig je automatisch het andere deel: het lijden, de wanhoop.
Mensen doen altijd het omgekeerde, en dat is in de aard der dingen niet mogelijk, omdat het tweede deel de andere kant van de medaille is. Wanneer je je mooi voelt, identificeer je je ermee; je voelt: ‘Dit ben ik, dit is mijn ware zelf.’ Nu bereid je de grond voor – je graaft de greppel om erin te vallen. En als je wanhopig bent en lijdt, hoe kun je dan zeggen: ‘Ik zal gewoon een toeschouwer zijn’? Je kunt geen toeschouwer zijn.
Niemand wil wanhoop of pijn, al die negatieve gevoelens; iedereen wil ze kwijt. Maar de manier om ze kwijt te raken is door ze kwijt te raken via de mooie ruimtes die je tegenkomt.
Dus wanneer je je weer in een stille, vredige, gelukzalige staat bevindt, herinner jezelf er dan aan – val niet in slaap – herinner jezelf eraan: ‘Dit ben ik niet. Ik zie alleen maar iets ver weg op het scherm. Ik ben alleen maar bewustzijn, gewaar zijn. Ik neem er nota van, van wat daar gebeurt.’
Blijf afstandelijk. Het zal een beetje moeilijk zijn – je wilt erin springen, het is zo mooi – maar als je afstand kunt houden van de mooie momenten, heb je een grote overwinning behaald, want degene die in staat is om alleen maar getuige te zijn van mooie momenten en zich er niet mee identificeert… Het zal voor hem kinderspel zijn om getuige te zijn van depressie wanneer die zich voordoet. Beide uitersten, waarvan je getuige bent, beginnen te verdwijnen. Getuige zijn is bijna het mooiste vuur dat je kunt vinden. Wees getuige van iets en dat ding verdwijnt al snel.
En wees niet bang dat mooie ruimtes zullen verdwijnen. Je weet nog niet wat er echt voor je ligt – wanneer mooie ruimtes en depressieve momenten beide verdwenen zijn, wanneer die dualiteit er niet meer is. Je bent je niet bewust van wat er met je gaat gebeuren. Het is zo diepgaand en zo diep dat degenen die het hebben gevonden, zwijgen. Ze zullen er geen woord over zeggen. Er is in geen enkele taal een woord om het uit te drukken. Al deze woorden – ‘mooi’, ‘zalig’ – schieten tekort. En het mooiste is dat er geen dualiteit is, dat je op een punt bent gekomen dat altijd bij je blijft; er is geen tegenpool.
Osho: Light on the Path #25
Image by Andreas Göllner from Pixabay.