WANNEER DE DIEPE BETEKENIS DER DINGEN NIET WORDT BEGREPEN,
WORDT DE WEZENLIJKE VREDE VAN DE MIND TEVERGEEFS VERSTOORD.
Als je het begrijpt, zal er vrede zijn. Als je het niet begrijpt, zal er verstoring, spanning en angst zijn. Wanneer iemand in angst verkeert, toont dat aan dat hij de zaak, de diepere betekenis van de dingen, niet begrepen heeft. En je blijft anderen beschuldigen dat je vanwege hen in angst zit. Niemand is hier in angst vanwege anderen. Je bent in angst vanwege je onbegrip of je misverstand.
Bijvoorbeeld, iemand kwam naar me toe – een echtgenoot, een vader van vijf kinderen – en hij zei dat hij erg verontrust was omdat de vrouw ruzie blijft maken, hem probeert te domineren en de kinderen niet naar hem luisteren….. “De moeder heeft teveel invloed gekregen en de kinderen luisteren naar haar, ze luisteren niet naar mij. Ik ben niemand en heb veel verdriet. Doe iets voor mij. Laat mijn vrouw door uw genade wat begrijpender worden.”
Ik zei: “Dat is onmogelijk. Door mijn of iemands genade kan een ander niet begrijpender worden. Jij kunt dat wel. En als je de ander om begrip vraagt, mis je het hele punt. Waarom lijkt de vrouw dominant? Ze lijkt wel dominant omdat jij ook vecht voor dominantie. Als jij niet vecht voor dominantie zal zij er niet dominant uitzien. Het is een strijd, omdat je hetzelfde doel nastreeft. En wat is er mis als de kinderen de moeder volgen? Maar jij wilt dat de kinderen jou volgen – vandaar de strijd.”
Probeer het te begrijpen! Iedereen probeert te domineren. Dat is de aard van het ego: alles in het werk stellen om de ander te domineren – of dat nu man, vrouw, kinderen of vrienden zijn, maakt niet uit – om te domineren, om manieren en middelen te vinden om te domineren.
En als iedereen probeert te domineren en jij ook probeert te domineren zal er strijd zijn. De strijd is niet omdat anderen proberen te domineren; de strijd is omdat je niet probeert te begrijpen hoe het ego functioneert.
Stap er toch uit! Je kunt anderen niet veranderen, en je zult je leven onnodig verspillen als je probeert de anderen te veranderen. Dat is HUN probleem. Zij zullen lijden als ze het niet begrijpen, waarom zou jij lijden? Je begrijpt gewoon dat iedereen probeert te domineren, “ik haak af, ik zal niet proberen te domineren”… je strijd verdwijnt. En er gebeurt iets heel moois.
Als je niet probeert te domineren, begint je vrouw zich dwaas te voelen, en langzamerhand begint ze er zelf dwaas uit te zien – omdat de ander er niet meer is om mee te vechten. Als je vecht, versterk je het ego van de ander, en dat is een vicieuze cirkel.
Als je niet vecht, heeft de ander het gevoel dat hij alleen vecht, in een vacuüm: in gevecht met de wind of in gevecht met met een geest, maar niet in gevecht met iemand. En dan geef je de ander de kans om het ook te zien, te begrijpen. Dan kan je vrouw de verantwoordelijkheid niet op jou afschuiven, zij moet haar eigen verantwoordelijkheid dragen.
Hetzelfde is het probleem met iedereen, want de menselijke natuur functioneert min of meer hetzelfde; de verschillen zijn slechts gradueel. Als je het probeert te begrijpen, word je een drop-out. Niet dat je uit de maatschappij stapt, niet dat je een hippie wordt en een commune gaat stichten – daar gaat het niet om. Psychologisch ben je niet meer in deze egotrips, overheersing, agressie, geweld, woede. Je maakt er geen deel meer van uit. Dan ontstaat er een afstand, een onthechting. Nu kun je naar de dingen kijken en lachen… wat is de mens toch dwaas! En je kunt lachen… wat ben je altijd belachelijk geweest!
Over Rinzai wordt gezegd dat hij ‘s morgens bij het opstaan diep uit `zijn buik lachte, zo hard dat het hele klooster – er waren vijfhonderd sannyasins – het kon horen. En ‘s avonds, als hij ging slapen, lag hij opnieuw te schaterlachen.
Veel mensen vroegen waarom, maar hij lachte gewoon en gaf geen antwoord. Toen hij op sterven lag vroeg iemand: “Vertel ons toch waarom u uw hele leven lang elke dag, ‘s morgens en ‘s avonds, lachte. Niemand weet het, en telkens als we het vroegen moest u weerlachen. Dit is het enige mysterie. Onthul het alsjeblieft voordat u het lichaam verlaat.”
Rinzai zei: “Ik lachte om de dwaasheid van de wereld. In de ochtend lachte ik omdat ik nu weer de wereld betrad en iedereen om me heen een dwaas was. En ‘s avonds lachte ik dat een dag zo goed voorbij was gegaan!”
Je zult lachen, je zult niet in angst verkeren. Alles om je heen is zo belachelijk, maar je ziet het niet omdat je er deel van uitmaakt. Je bent er zo bij betrokken dat je het niet kunt zien. De belachelijkheid kan niet gekend worden tenzij je er afstand van neemt, jezelf ervan onthecht.
Osho: Hsin Hsin Ming – The Book of Nothing #2