Er zijn dingen waartoe het hart niet in staat is. Precies hetzelfde geldt voor het hoofd. Het hoofd kan niet liefhebben, het kan niet voelen, het is ongevoelig. Het hart kan niet rationeel, redelijk zijn. In het hele verleden zijn ze met elkaar in conflict geweest. Dat conflict vertegenwoordigt het conflict en de strijd tussen mannen en vrouwen.
Als je met je vrouw praat, moet je weten dat het onmogelijk is om te praten, het is onmogelijk om ruzie te maken, het is onmogelijk om tot een rechtvaardige beslissing te komen, omdat de vrouw functioneert via het hart. Zij springt van het ene naar het andere zonder zich erom te bekommeren of er wel een verband is tussen die twee. Ze kan niet argumenteren, maar ze kan wel huilen. Ze kan niet rationeel zijn, maar ze kan wel schreeuwen. Ze kan niet meewerken om tot een conclusie te komen. Het hart kan de taal van het hoofd niet verstaan.
Het verschil is niet veel wat de fysiologie betreft, het hart en het hoofd zijn slechts een paar centimeter van elkaar verwijderd. Maar wat hun existentiële kwaliteiten betreft, staan ze lijnrecht tegenover elkaar. Mijn weg is beschreven als die van het hart, maar dat is niet waar. Het hart zal je allerlei voorstellingen geven, hallucinaties, illusies, zoete dromen — maar het kan je de waarheid niet geven. De waarheid ligt achter beide; ze ligt in je bewustzijn, dat noch hoofd noch hart is. Juist omdat het bewustzijn van beide gescheiden is, kan het beide in harmonie gebruiken. Het hoofd is gevaarlijk op bepaalde gebieden, omdat het ogen heeft maar geen benen – het is kreupel.
Het hart kan functioneren in bepaalde dimensies. Het heeft geen ogen maar het heeft benen; het is blind maar het kan zich heel goed bewegen, met grote snelheid — natuurlijk niet wetend waar het heengaat. Het is geen toeval dat in alle talen van de wereld liefde blind wordt genoemd. Het is niet de liefde die blind is, het is het hart dat geen ogen heeft. Als je meditatie dieper wordt, als je identificatie met het hoofd en het hart weg begint te vallen, merk je dat je een driehoek wordt. En je realiteit zit in de derde kracht in je: het bewustzijn. Het bewustzijn kan zich heel gemakkelijk redden, omdat het hart en het hoofd er beide toe behoren.
Je kent het verhaal van een blinde bedelaar en een kreupele bedelaar…. Ze leefden beiden buiten het dorp in het bos. Natuurlijk waren ze concurrenten van elkaar, vijanden — bedelen is een vak. Maar op een dag stond het bos in brand. De kreupele kon op geen enkele manier ontsnappen, want hij kon zich niet zelf verplaatsen. Hij had ogen om te zien welke kant ze op konden om uit het vuur te komen, maar wat heb je daaraan als je geen benen hebt? De blinde had benen, kon zich snel bewegen en uit het vuur komen, maar hoe moest hij de plaats vinden waar het vuur nog niet was aangekomen? Zij lieten onmiddellijk hun vijandigheid varen — dat was de enige manier om te overleven. De blinde nam de kreupele op zijn schouders, zij vonden de weg uit het vuur. De een zag, en de ander bewoog dienovereenkomstig.
Zoiets moet in jou gebeuren — natuurlijk, in omgekeerde volgorde. Het hoofd heeft de ogen, het hart heeft het lef om ergens in te stappen. Je moet een synthese maken tussen die twee. En de synthese, moet ik benadrukken, moet zijn dat het hart de meester blijft, en het hoofd de dienaar wordt. Je hebt als dienaar een groot goed – je redenering. Je kunt niet voor de gek worden gehouden, je kunt niet worden bedrogen en uitgebuit. Het hart heeft alle vrouwelijke kwaliteiten: liefde, schoonheid, gratie. Het hoofd is barbaars. Het hart is veel beschaafder, veel onschuldiger. Een bewuste iemand gebruikt zijn hoofd als dienaar, en zijn hart als meester – precies het tegenovergestelde van het verhaal dat ik je vertelde.
En dit is zo eenvoudig voor iemand van bewustzijn om te doen. Als je eenmaal niet meer geïdentificeerd bent met hoofd of hart, en je gewoon getuige bent van beide, kun je zien welke kwaliteiten hoger moeten zijn, welke kwaliteiten het doel moeten zijn. En het hoofd als dienaar kan die kwaliteiten brengen, maar het moet worden bevolen en geordend. Op dit moment, en al eeuwenlang, gebeurt precies het tegenovergestelde: de dienaar is de meester geworden. En de meester is zo beleefd, zo’n heer, dat hij niet heeft teruggevochten, hij heeft de slavernij vrijwillig aanvaard. De waanzin op aarde is het resultaat.
Osho, From the False to the Truth # 31