And the Flowers Showered, The Freudian Couch and Zen.
Zen Stories, Zen Masters and Loving Life.
Aan dit boek kunnen we onder andere zien hoe actueel Osho’s visie vandaag de dag is. Vanuit de hedendaagse hulpverlening komen er signalen dat men jongeren met depressies en psychosen steeds moeilijker kan helpen. Er wordt daarbij gewezen op het toenemend aantal zelfmoorden onder jongeren. En van deze toename is ook sprake bij jongeren die in (gesloten) instellingen behandeld worden.
Hierover is veel te zeggen. Bijvoorbeeld is er het feit dat hulpverleners nauwelijks of niets aan meditatie doen en daarom zichzelf niet kennen. En een van de basisfeiten die telkens weer naar voren gebracht worden is, dat je pas een ander kunt kennen als je jezelf kent. Je kunt jezelf niet helpen als je jezelf niet door en door kent en zeker een ander niet. Socrates legde hier al sterk de nadruk: Ken uzelf! Osho gaat hierin nog een stapje verder: Wees jezelf. Maar wie is er in de huidige wereld zichzelf? Niet voor niets kom je voor de opgave te staan om vele fake lagen af te pellen als je het pad van zelfontdekking en zelfrealisatie op gaat.
Uiteraard is het schokkend dat jongeren met hun hele leven nog voor zich, suïcidaal zijn. En natuurlijk zijn die de grens van ’neurotisch zijn’ ver gepasseerd. Maar deze ellendige situatie heeft wel ergens een begin en hoe wordt er dan mee omgegaan?
Osho geeft aan dat er een groot verschil in de benadering van mensen met psychische problemen is, voor zover dit het Oosten en het Westen betreft. Daarbij gaat het voor het Oosten vooral om Japan vanwege de levensstroming Zen. In het Westen geeft men de ene behandeling na de andere. Slaagt de ene toepassing niet, dan wordt de volgende geprobeerd. Het gevolg is vaak, dat mensen juist door de behandelingen nog verder ‘van huis raken’.
Van oudsher heeft men in het Oosten een heel andere benadering, men doet namelijk dit: men geeft geen behandeling. Een persoon met neurotische klachten werd naar een zen klooster gebracht en in handen van de meester aldaar gegeven. De desbetreffende persoon kreeg een ruimte voor zichzelf in het klooster, op een hele rustige plek. Hij werd van alle voedsel en andere benodigdheden voorzien; verder werd hij met rust gelaten.
Op die manier moest hij met zichzelf gaan zien te leven. Er waren dingen te zwaar voor hem geworden en hij had ruimte nodig. Na enkele weken begon de neurose te verdwijnen. De persoon had de ruimte gekregen om dingen voor zichzelf duidelijk te laten worden. Van buitenaf werd hem geen aandacht gegeven. Want, zo legt Osho uit, als je een neurotisch persoon aandacht geeft, zal hij nooit naar een toestand van ‘normaal zijn’ terugkeren. Toen gaf niemand hem namelijk aandacht.
Bij neurose is er sprake van ‘aandacht vragen’. Daarom is, zo geeft Osho aan, de psychoanalyse een complete mislukking. Op de bank bij de psychiater wordt de vraag om aandacht alleen maar bevestigd en daarom gaat die jaren door, zonder enig blijvend resultaat. In de zen kloosters in Japan kon men mensen met een neurose in een aantal weken zichzelf hiervan laten bevrijden.
Of deze zen benadering op de wijze van de zen kloosters in de huidige maatschappij toegepast kan worden, is de vraag. Maar het verschijnsel is wel zeer de moeite van het bestuderen waard. Een vergelijkbaar alternatief kan voor mensen met neuroses zeker gevonden worden.
Zoals de subtitel van het boek aangeeft, is er nog veel meer lezenswaardig in dit boek ‘And the Flowers Showered’, onder andere het prachtige verhaal over Subhuti, zijn vermogen om leeg te zijn.