Osho,
Er zijn geen antwoorden.
Ja, er zijn geen antwoorden, want er zijn ook geen vragen. Het leven is geen probleem. Als het een probleem was geweest, was er geen behoefte aan religie. De filosofie zou het hebben opgelost. De wetenschap zou alle antwoorden hebben gevonden.
Omdat het leven geen probleem is, kan het niet gereduceerd worden tot een vraag, of vele vragen. Geen enkele vraag is werkelijk relevant voor het leven. Het leven is een zoektocht, geen vraag; een mysterie, geen probleem. En het verschil is enorm.
Het probleem moet opgelost worden, kan opgelost worden, moet opgelost worden. Maar het mysterie is onoplosbaar, het moet geleefd, ervaren worden. De vraag moet worden opgelost zodat hij verdwijnt. Als je een mysterie tegenkomt, moet je erin oplossen. Het mysterie blijft, jij verdwijnt. Het is iets totaal anders. In de filosofie verdwijnt het probleem, maar jij blijft. In religie blijft het mysterie, jij verdwijnt. Je verdampt.
Het ego is erg geïnteresseerd in vragen – en erg bang voor mysterie. De vragen komen voort uit het ego. Het speelt met de vragen, probeert antwoorden te vinden. En elk antwoord brengt weer meer vragen met zich mee. Het is een oneindig proces, daarom is de filosofie tot geen enkele conclusie gekomen. Vijfduizend jaar filosoferen en nog geen enkele conclusie. Het is bewijs genoeg dat filosofie een oefening in pure zinloosheid is. Haar beweringen zijn erg bombastisch.
In India hebben we een spreekwoord dat zegt: je graaft de hele berg af en uiteindelijk vind je alleen een rat. Maar de filosofie is niet eens in staat geweest om de rat te vinden.
Ze heeft geprobeerd, en met veel moeite, om een uitweg te vinden uit de vragen, maar ze verdwaalt steeds verder in de jungle. Nu zijn er meer filosofische problemen dan voorheen, en ze zullen blijven toenemen, want zodra je een enkel antwoord vaststelt, explodeert het onmiddellijk in vele vragen. Het lost niets op. Het geeft je alleen maar meer werk.
Religie benadert het leven vanuit een totaal andere visie. Haar intrinsieke kwaliteit is mysterieus te zijn. En een mysterie is dat wat niet gereduceerd kan worden tot een spel van vraag en antwoord. Je moet volkomen stil zijn om het te ervaren, je moet een no-mind zijn om het te ervaren. Het kan ervaren worden, maar de ervaring kan niet in woorden worden uitgedrukt. Het blijft onuitsprekelijk.
Vandaar dat Boeddha geen antwoord heeft. Niet dat hij nooit vragen heeft beantwoord, hij heeft tweeënveertig jaar lang vragen beantwoord, gewoon om beleefd tegen je te zijn. Maar als je goed naar zijn antwoorden kijkt, zul je ontdekken dat hij, in plaats van te antwoorden, je gewoon verleidt tot stilte. De antwoorden zijn geen antwoorden, maar strategieën om je tot een punt van diep begrip te brengen dat niets kan worden opgelost. Zodra je begrijpt dat er niets kan worden opgelost, sterft je mind simpelweg. De mind kan alleen voort blijven leven met vragen, problemen, puzzels, raadsels. Zodra er niets op te lossen valt, wordt de hele functie van de mind vernietigd. De grond onder zijn voeten is weggenomen. Vragen zijn voeding voor de mind.
Ik heb je geantwoord, maar geen van mijn antwoorden is een antwoord. Het is gewoon een manier om je naar die ultieme sprong van mind naar no-mindt te brengen, van gedachten naar niet-gedachten, van vragen stellen naar leven.
Wanneer je het mysterie begint te leven, noem ik het een zoektocht. Dan wordt het iets totaal anders. Je staat er niet buiten.
Wanneer het een vraag is, sta je erbuiten. Je pakt de vraag aan, je bekijkt het van alle kanten, je doorzoekt alle aspecten, alle mogelijkheden. Je ontleedt het, je kijkt naar binnen, je probeert een aanwijzing te vinden. Je stelt een hypothese voor, je experimenteert. De vraag ligt buiten jou, op tafel, maar je maakt er geen deel van uit.
In een zoektocht ben jij de vraag. Er is geen scheiding tussen jou en de vraag. De zoektocht betekent dat je diep in jezelf duikt. In een echte zoektocht is er maar één vraag: ‘Wie ben ik?’ Al het andere vervaagt en uiteindelijk begint zelfs ‘Wie ben ik’ op te lossen. Dan daalt een groot mysterie op je neer, je wordt omringd door wonderen. Het hele leven wordt getransformeerd, het wordt doorschijnend. Dan is het een lied, een dans, een feest.
Dit is de hele benadering van religie. Religie is anti-filosofisch en filosofie is in wezen anti-religieus. Er kan geen religieuze filosofie zijn en er kan geen filosofische religie zijn.
Je hebt gelijk als je zegt: ‘Er zijn geen antwoorden’.
Maar onthoud eerst dat er ook geen vragen zijn.
Osho: Come Come Yet Again Come #4. You Are the Question.
Image by Arek Socha from Pixabay.