De vicieuze cirkel van het denken

DE WERKELIJKHEID DER DINGEN ONTKENNEN
IS HUN WERKELIJKHEID MISSEN;
DE LEEGTE DER DINGEN BEWEREN
IS HUN WERKELIJKHEID MISSEN.
HOE MEER JE EROVER PRAAT EN DENKT,
HOE VERDER JE VAN DE WAARHEID AFDWAALT.
STOP MET PRATEN EN DENKEN,
EN ER IS NIETS DAT JE NIET ZULT KUNNEN WETEN. 

De realiteit is er altijd, wachtend vlak bij je hart, vlak bij je ogen, vlak bij je handen. Je kunt het aanraken, je kunt het voelen, je kunt het beleven – maar je kunt het niet denken. Zien is mogelijk, voelen is mogelijk, aanraken is mogelijk – maar denken is niet mogelijk.
Probeer de aard van het denken te begrijpen. Denken gaat altijd ‘over’, het is nooit direct. Je kunt de werkelijkheid zien, maar je moet erover denken en ‘erover’ is de valkuil, want telkens als je erover denkt, ben je weggegaan. ‘Over’ betekent indirect. ‘Over’ betekent dat je deze bloem niet hier en nu zult zien, je zult erover nadenken, en het ‘over’ wordt een barrière. Door dat ‘over’ zul je deze bloem nooit bereiken.
Zien is direct, aanraken is direct – denken is indirect. Daarom mist het denken. Een minnaar kan de werkelijkheid kennen, zelfs een danser kan haar kennen, een zanger kan haar voelen, maar een  denker blijft haar missen. 

Ik heb eens gehoord over een Joodse filosoof. Hij was een gewone boer, maar zeer filosofisch. Zijn naam was Yossel. Hij dacht over alles na, zoals filosofen dat doen. Het was erg moeilijk voor hem om iets te doen omdat het denken al zijn tijd in beslag nam, en tegen de tijd dat hij er klaar voor was, was de kans verkeken.
Eens ging hij naar de markt, naar een nabijgelegen dorp, om zijn graan te verkopen. Hij zei tegen zijn vrouw: “Zodra ik de tarwe kan verkopen, stuur ik je onmiddellijk een telegram.”
Hij verkocht de tarwe met veel winst, dus schreef hij een telegram, ging naar het postkantoor, vulde het formulier in – en begon toen na te denken.
Hij schreef: “Tarwe met winst verkocht. Komt morgen. Liefs en kusjes, Yossel.”
Toen begon hij na te denken en dacht: “Mijn vrouw zal denken dat ik gek geworden ben. Waarom ‘winstgevend’? Ga ik mijn tarwe met verlies verkopen?”
Dus streepte hij het woord ‘winstgevend’ door. 

Toen begon hij zich meer zorgen te maken, want als hij een verkeerd woord kon missen en schrijven, kon hij ook andere fouten hebben gemaakt. Dus keek hij, begon na te denken over elk woord.
Toen zei hij: “Waarom ‘morgen komen’? Kom ik volgende maand? Of volgend jaar? Mijn vrouw weet dat ik kom zodra het graan verkocht is.”
Dus streepte hij de woorden ‘morgen komen’ door.
Toen dacht hij: “Mijn vrouw weet al dat ik ben gekomen om de tarwe te verkopen, dus waarom schrijf je: ‘tarwe verkocht’?” Ook dat streepte hij door.
En toen moest hij lachen. Hij zei: “Ik schrijf aan mijn eigen vrouw. Waarom zou ik ‘liefde en kussen’ schrijven? Schrijf ik naar de vrouw van iemand anders? En is het haar verjaardag of Jom Kippoer of zo?” Dat streepte hij ook door.
Nu bleef alleen zijn naam over: Yossel. Hij zei tegen zichzelf: “Yossel, ben je gek geworden? Je vrouw kent je naam al.”
Dus verscheurde hij het telegram, blij dat hij veel geld en dwaasheid had bespaard. 

Maar dit is hoe het gebeurt: als je blijft denken ‘over’, mis je het hele leven – alles wordt doorgestreept. Uiteindelijk ben jij ook doorgestreept – niet alleen het woord is doorgestreept, jij bent uiteindelijk ook doorgestreept. Het denken wordt rook; alles gaat erin op en alles is af. En actie wordt onmogelijk – zelfs een telegram versturen is niet mogelijk. Actie wordt onmogelijk omdat actie direct is en denken indirect. Ze ontmoeten elkaar nooit. 

Dit is het probleem in de wereld. Mensen die denken, komen nooit in actie; en mensen die niet denken, blijven in actie. De wereld zit in de ellende. Mensen die dwaas zijn, gaan door met actie omdat ze nooit nadenken, ze springen overal in. Hitlers en Napoleons en Mao’s, zij blijven dingen doen, en wijze mensen, de zogenaamde denkers – Aristoteles, of Kant, of Hegel – zij blijven denken, zij doen nooit iets.
Het probleem voor iemand die de werkelijkheid zoekt, is hoe hij de vicieuze cirkel van het denken kan stoppen en toch bewust kan zijn. Want dwazen denken ook niet, maar zijn zich niet bewust. Wees bewust – de energie die in het denken gaat moet bewustzijn worden. Bewustzijn dat in een vicieuze cirkel met denken doorgaat, moet worden vastgehouden, gezuiverd. Het denken moet stoppen, de werveling van het bewustzijn moet stoppen, maar niet het bewustzijn. Bewustzijn moet meer gekristalliseerd worden en actie moet er zijn, actie mag niet stoppen. 

Bewustzijn plus actie, en je zult onmiddellijk de realiteit bereiken. En niet alleen jij – je zult een situatie creëren waarin anderen ook de werkelijkheid kunnen bereiken. Je wordt een milieu, een klimaat waaromheen dingen beginnen te gebeuren. Dat is wat er is gebeurd met een Boeddha, met een Sosan, met een Chuang Tzu.
Onthoud: actie is goed, denken is een vicieuze cirkel; het leidt nooit ergens toe. Dus het denken moet stoppen, maar niet de actie. Er zijn mensen die zullen blijven denken; actie zal stoppen. Zo gebeurt het als iemand het leven afzweert en naar het bos of de Himalaya trekt. Hij ziet af van actie, niet van denken. Hij doet afstand van de wereld waar actie nodig was. Hij doet afstand van de werkelijkheid zelf, want door actie kom je in contact met de werkelijkheid. Zien is actie, bewegen is actie, dansen is actie, schilderen is actie. Wat je ook doet, je komt in contact met de werkelijkheid. 

Osho: Hsin Hsin Ming – The Book of Nothing #3

Meer: De vicieuze cirkel van het denken