Osho, zijn kinderen echt zo intelligent als u altijd zegt?
Intelligentie is niet iets dat verworven wordt. Het is ingebouwd, het is aangeboren, het is intrinsiek aan het leven zelf. Niet alleen kinderen zijn intelligent, dieren zijn intelligent op hun eigen manier, bomen zijn intelligent op hun eigen manier. Natuurlijk hebben ze allemaal verschillende soorten intelligentie omdat hun behoeften verschillen, maar het is nu een vaststaand feit dat alles wat leeft intelligent is. Leven kan niet zonder intelligentie. Leven en intelligent zijn synoniem.
Maar de mens zit in een dilemma om de eenvoudige reden dat hij niet alleen intelligent is, maar zich ook bewust is van zijn intelligentie. Dat is iets unieks aan de mens: zijn privilege, zijn voorrecht, zijn glorie. Maar het kan heel gemakkelijk omslaan in zijn lijdensweg. De mens is zich ervan bewust dat hij intelligent is, en dat bewustzijn brengt zijn eigen problemen met zich mee. Het eerste probleem is dat het ego creëert. Ego bestaat nergens anders dan in de mens. Het begint te groeien als het kind opgroeit.
De ouders, de scholen, de hogescholen, de universiteit, ze helpen allemaal om het ego te versterken, om de eenvoudige reden dat de mens eeuwenlang heeft moeten vechten om te overleven. En het idee is een fixatie geworden, een diepe onbewuste conditionering, dat alleen sterke ego’s kunnen overleven in de strijd om het bestaan. Het bestaan is alleen maar een strijd geworden om te overleven. En wetenschappers hebben het nog overtuigender gemaakt met de theorie van de overleving van de sterkste. Dus helpen we elk kind om steeds sterker te worden in het ego en daar ontstaat het probleem.
Als het ego sterk wordt, begint het de intelligentie te omringen als een dikke laag duisternis. Intelligentie is licht, ego is duisternis. Intelligentie is heel teer, ego is heel hard. Intelligentie is als een rozenbloem, ego is als een rots.
En als je wilt overleven, zeggen de zogenaamde weters dat je rotsachtig moet worden. Je moet sterk zijn, onkwetsbaar. Je moet een citadel worden, een gesloten citadel, zodat je niet van buitenaf aangevallen kunt worden. Je moet ondoordringbaar worden.
Maar dan word je gesloten en begin je te sterven wat je intelligentie betreft. Want intelligentie heeft de open hemel nodig, de wind, de lucht, de zon – om te groeien, uit te breiden, te stromen. Om in leven te blijven heeft het een constante stroom nodig. Als het stagneert wordt het langzaam, langzaam een dood fenomeen.
We staan niet toe dat kinderen intelligent blijven. Ten eerste, als ze intelligent zijn, zullen ze kwetsbaar zijn, zullen ze delicaat zijn, zullen ze open zijn. Als ze intelligent zijn, kunnen ze veel onwaarheden zien in de maatschappij, in de staat, in de kerk, in het onderwijssysteem. Ze zullen in staat zijn om rebels te worden. Ze zullen individuen zijn. Ze kunnen niet gemakkelijk gepest worden. Je kunt ze verpletteren, maar je kunt ze niet tot slaaf maken. Je kunt ze vernietigen, maar je kunt ze niet dwingen tot een compromis.
In zekere zin is intelligentie heel zacht, als een rozenbloem. Anderzijds heeft het zijn eigen kracht. Maar die kracht is subtiel, niet grof. Die kracht is de kracht van rebellie, van een compromisloze houding. Men is bereid te sterven, men is bereid te lijden, maar men is niet bereid zijn ziel te verkopen.
En de hele maatschappij heeft slaven nodig. Ze heeft mensen nodig die functioneren als robots, machines. Ze wil geen mensen, ze wil efficiënte mechanismen. Vandaar dat de hele conditionering is om het ego sterk te maken.
Het dient een dubbel doel. Ten eerste geeft het de persoon het gevoel dat hij nu kan vechten in het leven. En ten tweede dient het de doelen van alle gevestigde belangen. Ze kunnen hem uitbuiten, ze kunnen hem voor hun eigen doeleinden gebruiken.
Daarom draait het hele onderwijssysteem om het idee van ambitie. Het creëert ambitie. Ambitie is niets anders dan ego. De eerste worden, de beroemdste worden. Word premier of president. Word wereldberoemd, laat je naam achter in de geschiedenis.
Het leert je niet om volledig te leven. Het leert je niet om volledig lief te hebben. Het leert je niet om gracieus te leven. Het leert je hoe je anderen kunt uitbuiten voor je eigen doeleinden.
En wij denken dat de mensen die slim zijn degenen zijn die slagen. Ze zijn sluw, maar we noemen ze slim. Het zijn geen intelligente mensen. Een intelligent persoon kan nooit een iemand anders als middel gebruiken. Hij zal de ander respecteren. Een intelligent iemand zal in staat zijn om de gelijkheid van iedereen te zien. Ja, hij zal ook de verschillen zien, maar verschillen maken geen verschil wat gelijkheid betreft.
Hij zal een enorm respect hebben voor de vrijheid van anderen. Hij kan ze niet uitbuiten. Hij kan ze niet tot dingen reduceren. Hij kan geen opstapje van ze maken voor de vervulling van zijn eigen absurde verlangen om de eerste te zijn.
Vandaar dat we doorgaan met het conditioneren van kinderen en de vraag rijst… Je vraag is relevant omdat niet alleen ik zeg dat kinderen intelligent zijn. Het werd gezegd door Boeddha, door Lao Tzu, door Jezus, door alle ontwaakten.
Jezus zegt: ‘Als je niet wordt als een klein kind is er geen hoop voor je.’
Elders zegt hij: ‘Tenzij jullie worden als kleine kinderen kunnen jullie mijn Koninkrijk Gods niet binnengaan.’
Steeds weer herhaalt hij een van zijn beroemdste zaligsprekingen: ‘Zalig zijn zij die de laatsten zijn in deze wereld, want zij zullen de eersten zijn in mijn Koninkrijk Gods.’
Hij onderwijst niet-ambitieus zijn, de laatste zijn. Hij zegt: ‘Zalig de zachtmoedigen, want hunner is het Koninkrijk Gods.’
De zachtmoedigen, de nederigen, de mensen die als laatste in de rij staan. Het sprak vanzelf, helemaal vanzelf dat de maatschappij waarin hij geboren was tegen hem was omdat hij de wortels van hun ambitie vernietigde.
Osho: Tao, The Golden Gate. Talks on Ko Hsuan’s The Classic of Purity. Vol. I #7.
Image by Sasin Tipchai from Pixabay.