De angst voor afwijzing

Een fragment uit een toespraak op Osho TV: The Hidden Splendor #15.

… een van de fundamentele menselijke problemen (is) dat onze hele opvoeding juist in onze mind een splitsing creëert. Je moet de maatschappij, de massa, de wereld een gezicht tonen – het hoeft niet je werkelijke gezicht te zijn; het moet in feite niet je werkelijke gezicht zijn. Je moet het gezicht tonen wat de mensen willen, wat de mensen appreciëren, wat voor hen aanvaardbaar is – hun ideologieën, hun tradities – en je moet je oorspronkelijke gezicht voor jezelf bewaren.


Deze splitsing wordt zo onoverbrugbaar omdat je de meeste tijd in de menigte bent, mensen ontmoet, relaties hebt met mensen – heel zelden ben je alleen. Natuurlijk wordt het masker steeds meer een deel van je dan je echte natuurlijke zelf. En de maatschappij creëert angst in je: de angst voor afwijzing, de angst dat iemand je gaat uitlachen, de vrees dat je aanzien verloren gaat, de vrees wat de mensen wel zullen zeggen. Je moet je aan alle soorten blinde en onbewuste mensen aanpassen. Je kunt jezelf niet zijn. Dit is onze fundamentele traditie op de hele wereld, tot nu toe, dat niemand toegestaan is zichzelf te zijn. Het is hierdoor dat het probleem is ontstaan – het is het probleem van iedereen.

Je vraagt: ‘Als ik uw boeken lees en naar uw bandjes luister terwijl ik alleen ben, dan word ik zo enorm gelukkig en ik huil en ga dansen in mijn eentje. Maar ik kan mijn gevoelens niet uiten in tegenwoordigheid van anderen, zelfs al zou ik dat heel erg graag willen.’

Zodra de ander daar is, ben je minder bekommerd om jezelf; je bent meer geïnteresseerd wat zijn mening over jou zal zijn. Als je alleen in je badkamer bent, wordt je bijna als een kind – soms trek je gezichten voor de spiegel. Maar als je plotseling merkt dat zelfs maar een klein kind door het sleutelgat kijkt, verander je onmiddellijk: je wordt je gewone, oude zelf opnieuw – serieus, beheerst, zoals mensen verwachten dat je bent. En het meest verbazingwekkende is dat je bang bent voor deze mensen en zij zijn bang voor jou – iedereen is bang van iedereen. Niemand staat zijn eigen gevoelens toe, zijn werkelijkheid, zijn authenticiteit – maar iedereen zou het wel willen, want het is een zekere daad van zelfmoord om je originele gezicht te blijven onderdrukken.

Je leeft niet; integendeel je acteert gewoon. En omdat de hele wereld kijkt, houdt je eeuwenlange onbewustheid je tegen – je kunt je niet blootgeven en niet uit het masker van je persoonlijkheid komen. Iedereen verbergt zich achter iets vals – het doet pijn. Oneerlijk zijn, onoprecht tegenover jezelf te zijn, is de ergste straf die je aan jezelf kunt geven.
En je gaat niet iemand iets verkeerds aandoen – je wilt enkel huilen, en je tranen zullen van vreugde zijn; je wilt dansen, en dansen is geen zonde, is geen misdaad. Je wilt gewoon je gelukzaligheid delen – je bent genereus. Toch is er de vrees dat de mensen je gelukzaligheid niet zullen accepteren. Iemand zal misschien zeggen dat het onecht is, iemand zal misschien zeggen dat het alleen maar toneel is, iemand zal misschien zeggen dat je gehypnotiseerd bent.

Het is vreemd dat als je ellendig bent, niemand iets tegen je zegt. In een ellendige maatschappij pas je perfect. Maar waar iedereen ellendig is, als jij plotseling gaat dansen ben je niet meer in overeenstemming met de massa. Jij wilt je vreugde laten zien maar je bent niet moedig genoeg om dat alleen te doen… maar wie kan het in feite wat schelen? Misschien zullen mensen hoogstens een keer denken dat je een beetje gek bent en als ze eenmaal geaccepteerd hebben dat je een beetje gek bent, dan valt er niets meer te vrezen.

En wat is er mis mee om gek genoemd te worden? De wereld heeft zulke mooie, gekke mensen gekend… in feite zijn alle grote mensen in de wereld een beetje gek geweest – gek in de ogen van de massa. Hun gekte werd getoond want ze waren niet ellendig, ze waren niet bevreesd, ze waren niet bang voor de dood, ze maakten zich geen zorgen om onbelangrijke dingen. Ze leefden ieder moment met totaliteit en intensiteit, en vanwege deze totaliteit en intensiteit werd hun leven een mooie bloem – ze waren vol geurigheid, liefde en leven en lachen.

Maar dit zal zeker miljoenen mensen om je heen pijn doen. Ze kunnen het idee niet accepteren dat jij iets hebt bereikt wat zij hebben gemist. Ze zullen op elke manier proberen om je ellendig te maken. Hun veroordeling is niets anders dan een poging om je ellendig te maken, je dans te vernietigen, je vreugde weg te nemen – zodat je weer terug bij de kudde komt.

Je moet moed verzamelen. En als mensen zeggen dat je gek bent, geniet van het idee. Zeg tegen ze: ‘Jullie hebben gelijk; in deze wereld kunnen alleen gekke mensen gelukkig en vreugdevol zijn. Ik heb voor gekte gekozen met vreugde, met geluk, met dans; jullie hebben verstandigheid met ellende, angst en hel – onze keuzes zijn verschillend. Wees jij maar gezond en blijf ellendig; laat mij maar in mijn gekte. Wees niet beledigd; ik voel me door jullie allen niet beledigd – zoveel gezonde mensen in de wereld, en ik voel me niet beledigd.’

Het zal maar heel eventjes duren. Spoedig, als je eenmaal als gek geaccepteerd bent, zullen ze je niet meer lastig vallen; dan kun je het oorspronkelijke gezicht openlijk tonen – je kunt al je onechtheid laten vallen.

Meer: The Hidden Splendor #15

Image by Michael Schüller from Pixabay