Honderden prachtige boeken zijn in het Westen verschenen sinds een heel vreemde man, D.T. Suzuki, Zen in het Westen introduceerde. Hij verrichtte pionierswerk, maar hij was geen zen meester, of zelfs maar een man van zen. Hij was een groot geleerde en zijn impact verspreidde zich door alle landen naar de intelligentsia. Hij had meteen een grote aantrekkingskracht.
Terwijl de oude religies afbrokkelen, vooral in het Westen… Het christendom is slechts een naam, het rijk brokkelt af. Ze proberen eraan vast te houden, maar dat lukt niet. Het valt uit elkaar en elke dag groeit er een vacuüm, groter en groter, als een afschuwelijke diepte die misselijkheid creëert.
Het boek NAUSEA van Jean-Paul Sartre is heel veelzeggend. Als je eenmaal de bodemloze put ziet, dit betekenisloze leven — dat je volkomen arbitrair, overbodig, toevallig bent — verlies je alle waardigheid. En waar zit je dan op te wachten? Er is niets om op te wachten, alleen de dood. Dit creëert een grote angst: ‘We zijn waardeloos… niemand heeft ons nodig… het bestaan zorgt nergens voor.’
D.T.Suzuki
Precies op dat moment verscheen D.T. Suzuki aan de horizon in het Westen. Hij was de eerste man die over Zen sprak in de Westerse universiteiten, hogescholen, en hij trok de intelligente mensen enorm aan, omdat zij het geloof in God hadden verloren, zij hadden het geloof in de Heilige Bijbel verloren, zij hadden het geloof in de paus verloren.
Net vandaag zijn bijna een dozijn Duitse bisschoppen bijeengekomen om een verklaring af te leggen dat de paus zijn boekje te buiten gaat, dat zijn voortdurende prediking tegen geboortebeperking de mensheid naar een punt brengt waar de helft van de wereld zal sterven van de honger; naar de paus moet niet meer geluisterd worden.
Dit is pure rebellie. Deze twaalf bisschoppen in Duitsland hebben een comité gevormd en ze verzamelen steeds meer bisschoppen om in opstand te komen tegen de paus en ze verklaren dat hij niet onfeilbaar is. De hele geschiedenis laat zien dat pausen en aartsbisschoppen feilbaar zijn. Dus dit hele idee dat de paus onfeilbaar is, maakte van hem een absolute dictator. Nu is het onverdraaglijk.
…
D.T. Suzuki verscheen in het Westen met een nieuwe benadering van het bestaan. Hij sprak de mensen aan omdat hij een man van grote geleerdheid was, een diepgaande geleerdheid, en hij bracht de Westerse mind een totaal nieuw concept van religie. Maar het bleef een concept, het bleef een argument in de mind; het ging nooit dieper dan dat.
Er bestaat een parallel in China. Voordat Bodhidharma in China verscheen, was China al bekeerd tot het boeddhisme. Bodhidharma ging er veertienhonderd jaar geleden heen, maar de filosofie en religie van Gautama Boeddha hadden China tweeduizend jaar geleden bereikt, zeshonderd jaar voordat Bodhidharma erheen ging. In die zeshonderd jaar hadden geleerden heel China bekeerd tot het boeddhisme.
In die tijd was het heel gemakkelijk om het hele land te bekeren. Je bekeerde gewoon de keizer, en dan werd zijn hele hofhouding bekeerd, dan werd zijn hele leger bekeerd, dan werd zijn hele bureaucratie bekeerd. En toen de keizer en de hele bureaucratie en het leger en alle zogenaamde wijze mensen aan het hof van de keizer bekeerd waren, volgde de massa eenvoudigweg.
De massa heeft nooit zelf iets besloten. Ze kijken gewoon naar de mensen die zichzelf groot noemen, in macht, in intelligentie, in rijkdom. Als deze mensen zich bekeren, volgt de massa hen gewoon.
Dus in die zeshonderd jaar bereikten duizenden boeddhistische geleerden China en zij bekeerden China — de keizers, de gouverneurs. Maar het was nog niet de ware boodschap van Gautama Boeddha. Hoewel China boeddhistisch was geworden, was Boeddha nog niet verschenen.
Bodhidharma werd gestuurd door zijn meester, die een vrouw was. Ze zei: ‘Geleerden hebben de weg bereid, nu ga jij. Je bent daar verschrikkelijk hard nodig.’ Bodhidharma was de eerste boeddha die China binnenkwam, en hij bracht een totaal andere visie, niet van de mind maar van no-mind.
Het Westen is absoluut klaar voor een Zen Manifest. Intellectueel gezien hebben D.T. Suzuki, Alan Watts en vele anderen — we zullen ze allemaal bespreken — de weg bereid. Nu is er alleen nog een Bodhidharma nodig, een Gautama Boeddha, of een Mahakashyapa — iemand wiens Zen niet slechts een filosofie is maar een feitelijke ervaring van niet-zelf, een feitelijke ervaring van het binnengaan in het niets.
En als je eenmaal het niets binnengaat, zul je verrast zijn dat er niets is om bang voor te zijn. Dit is je echte thuis. Nu kun je vieren, want er is niets meer dan dit mysterie. Dat niets opent alle deuren. Zolang je beperkt wordt door het zelf, houdt alleen al het idee van afscheiding van het bestaan je ongelukkig.
Je moet manieren vinden — en deze manieren kunnen alleen gemakkelijk gevonden worden als je iemand hebt die het pad al heeft afgelegd, die weet dat het niets niet iets leegs is. Door te verdwijnen, verdwijn je niet echt, je wordt het geheel. Van deze kant lijkt het alsof je verdwijnt; van die kant lijkt het alsof je het geheel wordt. Vraag het maar aan een dauwdruppel.
Ik heb je verteld over Kabir…. Toen hij voor het eerst in dit niets binnenging, schreef hij meteen een prachtig gedicht, waarin de zin ‘de dauwdruppel is in de oceaan gevallen’ staat.