De nachttrein stopte plotseling. Ik werd wakker in een vreemde stemming. Buiten, in gedimd licht een vervallen stationsbord: Helmstedt. Grensstad van de Duitse Democratische Republiek (DDR). Het was december 1983 en ik zat in de trein van Amsterdam naar West-Berlijn. Het was donker, koud, en de grens tussen West- en Oost-Duitsland werd streng bewaakt. Alleen leden van de ‘VolksPolizei’ (VOPO) – uitgerust met geweren en Duitse herdershonden – stonden op het verlaten perron. Er stonden geen passagiers te wachten, want niemand mocht de DDR verlaten, en zelfs niet op dat perron staan.
Sinds april van dat jaar was ik Osho’s sannyasin en woonde ik in de commune van Amsterdam. In de Rajneesh Times, een maandblad, had ik een artikel gelezen over de opening van de discotheek ‘Far Out’ op de beroemde Kurfürstendamm (aka Ku’damm) in Berlijn. Lange tijd was het een droom geweest: samenleven met vrienden in bewustzijn, plezier maken en een bedrijf runnen. Het leven als een kunstwerk, en dit gebeurde nu op de grootste en meest exclusieve winkelstraat van West-Berlijn, een verdeelde stad, zwaar beschadigd aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. In de ochtend kwam ik aan bij Vihan, het Osho Meditatie Centrum, en sprak met Sneha, een van de twee jonge vrouwelijke stafleden van de commune. Ze was liefdevol en open. Ik had niet vanuit Nederland gebeld om mijn komst aan te kondigen (internationale telefoontjes waren toen duur en hoe dan ook….), maar nadat ik mijn verhaal had verteld mocht ik voor een proefperiode van 14 dagen in de commune blijven.
De ‘Far Out’ disco was vanaf het begin een groot succes en er waren extra werkers nodig. Wekenlang was ik met een ronddraaiende boenmachine de witte marmeren vloer aan het boenen tot alles schoon en glanzend was. Mijn gedachten draaiden ook vaak: ‘Hé Dutchie, wat doe jij nou, discovloeren en toiletten schoonmaken in Berlijn, ben je daar voor geboren en opgeleid?’
Ik poetste de vloer en poetste tegelijkertijd mijn roterende geest. Later werkte ik aan de bar. s Nachts was de disco vol met mensen die dwars door de rumoerige beats van de muziek heen hun bestellingen voor drankjes riepen: 3 bier, 2 witte wijn! – Ze staken eerst drie vingers en daarna twee vingers in de lucht. Ik begreep het gebaar en schonk het bier en de wijn in glazen, me tegelijkertijd bewust van mijn ademhaling. Adem in… adem uit …. Mijn werk was mijn meditatie geworden.
In het begin woonde ik in de ‘Brabu’ (Brandenburgische Strasse) samen met ongeveer 20 sannyasins. Meer leden van de commune woonden in verschillende andere flats in Berlijn, totdat we allemaal verhuisden naar de Dahlmannstrasse nr. 9, een enorm herenhuis van 5 verdiepingen dicht bij de discotheek, met een kelder voor wasserij en proviand, een begane grond met ruimte voor de keuken van de commune, een restaurant, een winkel, een kantoor en een meditatieruimte. Daarboven waren 8 luxe appartementen met grote kamers en hoge plafonds. Er was ook genoeg ruimte voor een sannyasin tandartsenpraktijk.
Voordat de disco-dienst om 19.00 uur begon, verzamelden we ons allemaal op de pas gepoetste vloer. Het was dan dat de taken voor de nacht werden uitgedeeld, nieuws werd gedeeld en we deden de Gachchhami’s, langzaam samen zingend: Buddham sharanam gachchhami,
sangham sharanam gachchhami,
dhammam sharanam gachchhami
(ik ga naar de voeten van de Boeddha,
ik ga naar de voeten van de commune van de Boeddha,
ik ga naar de voeten van de Dhamma, de ultieme wet).
Toen alles klaar was gingen we om 21.00 uur open en de gasten, die buiten al in de rij hadden gestaan, stroomden binnen. De lichten gingen in ‘disco’ modus en de muziek begon langzaam op te bouwen. Ongeveer een half uur later kwam de discoploeg naar de dansvloer om alle gasten te begroeten, waarbij ze zich langzaam omdraaiden, de handen gevouwen in een Namaste gebaar. Toen we de glimmende vloer verlieten, ging de Far Out disco echt van start!
Een breed muziekrepertoire van die dagen werd gedraaid, soms hard, soms zacht, maar altijd met hart, dankzij onze DJ’s, en de dansers op de dansvloer waren nauwelijks te zien door de menigte die zich rond de bar verzamelde. Achter de bar waren wij ook aan het dansen en het was een kunst van bewustzijn om samen te werken in deze chaos van hitte, luide muziek en uitzinnige jonge mensen. Op bepaalde momenten kwamen enkele sannyasins van verschillende afdelingen binnen die overdag hadden gewerkt: Bouw, Schoonmaak, Keuken, Kantoor, Personeel en Transport. Iedereen genoot van een praatje, een dansje, een drankje (we hadden gratis bonnen), een sigaret. Rokers kregen een pakje sigaretten per dag gratis. Dat waren de dagen dat roken nog wereldwijd werd gepromoot, niet verboden, en Osho had me geleerd: Wat je ook doet, wees je gewoon bewust in het hier en nu, de hele tijd.
In de loop van de nacht verlieten we deze snelkookpan om in de (relatief stille) kelder een late dinerpauze te houden met een lekkere verscheidenheid aan vegetarisch eten. We leerden de ‘Kunst van Meditatie op de Markt’. Dankzij Osho was het een spiritueel wonder: dansen door de nacht, plezier maken, bewust zijn, werken met vrienden in onze eigen succesvolle ‘Far Out’ disco op de Ku’damm in een donkere stad achter het ‘IJzeren Gordijn’. Als we na het schoonmaken en de Gachchhamis naar huis gingen, lopend langs de stille Ku’damm ‘s morgens vroeg om 5 uur of 7 uur, afhankelijk van de weekdagen, waren er elke keer al vrienden die ontbijt maakten of aan het ontbijten waren. De commune was een 24-uurs bedrijf.
Ik werkte ook in de keuken van de commune. De ‘mamas’ die de leiding hadden, organiseerden de keuken en gaven ons in overleg een bepaalde taak, zoals snijden, koken, afwassen voor ontbijt, lunch, laat/diner of afhalen. Meestal werd er ontspannende Osho muziek gedraaid, maar het werk kon ook hectisch zijn. We waren nu met meer dan 100 communeleden, die samen leefden en werkten. Sannyas vrienden van buiten de commune kwamen en sloten zich bij ons aan omdat er zoveel te doen was. Zij kregen een speciale ‘gastkraal’ in hun mala, want de commune groeide zo snel dat we niet meer wisten wie er eigenlijk in woonde! Hoe dan ook, nu waren er veel Boeddha-buikjes die gevoed moesten worden. Er waren elke dag nieuwe mensen, functiewisselingen en verrassingen, en ik vond het geweldig. De vrienden in charge (die ook vaak wisselden) organiseerden de bedrijven, de commune en de baanwisselingen. Je moest je ego achter je laten als je de ene dag de leiding had en de volgende dag opdrachten opvolgde! Dit was een hiërarchie zonder bazen, dit was ambitie zonder ego. Voor mij was dit de toekomst in het hier en nu! Een verandering van baan betekende meestal een verandering van dag- of nachtdienst en een wake up call: Kom uit je comfort zone! Je matras en weinige bezittingen (wat heb je echt nodig?) werden overdag door vrienden van Housekeeping verplaatst. Geen wonder dat je soms in een ander bed belandde…
Antar Marc
(Eerder verschenen in Osho News)