Deze weken staan in het teken van Osho’s commentaar op Hsin Hsin Ming –
het Boek van Niets van de Chan meester Sosan, de derde patriarch van Zen.
Het volgende is het tweede stuk uit hoofdstuk 8.
Voor de vorige afleveringen, zie: Het Boek van Niets.
WANNEER ZULKE DUALITEITEN OPHOUDEN TE BESTAAN
KAN EENHEID ZELF NIET BESTAAN.
Bedenk wel, wanneer we het woord ‘eenheid’ gebruiken, maakt dat ook deel uit van dualiteit. Als er geen dualiteit is, hoe kan er dan eenheid zijn? Daarom gebruiken Hindoes nooit ‘eenheid’. Als je Shankara vraagt ‘wat is de aard van het bestaan?’ zegt hij ‘non-duaal, ADVAITA, niet twee.’
Hij zal nooit één zeggen, want hoe kun je één zeggen? Als er alleen maar één is, hoe kun je dan één zeggen? Je hebt twee nodig om betekenisvol te zijn. Als er geen mogelijkheid is van het tweede, van de twee, wat is dan het nut om te zeggen dat het één is? Shankara zegt: ‘Ik kan hoogstens zeggen niet twee, maar ik kan niet positief één zeggen. Ik kan zeggen wat de werkelijkheid niet is: het is niet twee. Ik kan niet zeggen wat het wel is, want betekenis, woorden, alles wordt nutteloos.’
WANNEER ZULKE DUALITEITEN OPHOUDEN TE BESTAAN…
Wanneer je liefde niet los van haat kunt zien, welke betekenis geef je dan aan liefde? Sosan kan geen woordenboeken schrijven. Als iemand zegt dat ik een woordenboek moet schrijven, kan ik dat niet doen. Het is onmogelijk, want welke betekenis zal ik aan liefde geven? Woordenboeken zijn alleen mogelijk als liefde en haat verschillend zijn, niet alleen verschillend maar tegengesteld. Je kunt dus schrijven: liefde is geen haat. Als je haat moet definiëren, kun je zeggen: geen liefde.
Maar wat zal Sosan doen? Als je hem vraagt ‘wat is liefde’, hoe moet hij dan liefde definiëren? Want liefde is ook haat. Hoe zal hij leven definiëren? Want leven is ook dood. Hoe zal hij een kind definiëren? Want een kind is ook een oude man. Hoe zal hij schoonheid definiëren? Want schoonheid is ook lelijkheid. Grenzen verdwijnen, dan kun je niets definiëren omdat definitie grenzen nodig heeft, en definitie is afhankelijk van het tegenovergestelde; alle definities zijn afhankelijk van het tegenovergestelde.
Als we zeggen wat een man is, kunnen we zeggen: geen vrouw – en het is gedefinieerd. Maar als je naar Sosan kijkt en hem begrijpt, is elke man een vrouw, is elke vrouw een man. Zo zijn de dingen. Nu hebben psychologen dat feit ook ontdekt: dat man en vrouw biseksueel zijn. In elke man zit een vrouw verborgen en in elke vrouw zit een man verborgen – ze zijn er. Geen enkele vrouw is gewoon een vrouw, kan dat niet zijn. In dit bestaan kan niets zijn zonder het tegenovergestelde. En geen man kan zonder vrouw, de vrouw is er.
Je bent geboren uit twee ouders; de ene was man, de andere was vrouw. Je draagt ze allebei in je, half om half. Dit moet wel zo zijn, er is geen andere manier om geboren te worden. Je bent niet alleen uit een vrouw geboren, anders was je alleen vrouw geweest. Je wordt niet alleen uit de vader geboren, anders zou je alleen man zijn. Je bent geboren uit een dualiteit, man en vrouw. Ze dragen beiden bij, je bent beiden.
Osho: Hsin Hsin Ming – The Book of Nothing # 8
Meer: Advaita, niet twee