Wie de betekenis begrijpt wordt mooi, wie alleen het woord begrijpt wordt lelijk.
Naropa (1016-1100).
Ik zal je een verhaal vertellen waar ik altijd dol op ben geweest… Naropa was een groot geleerde, een grote pandit. Er gaan verhalen dat hij rector magnificus was van een grote universiteit, met tienduizend eigen discipelen.
Op een dag zat hij met zijn discipelen om zich heen. Overal rondom lagen er duizenden geschriften uitgespreid, hele oude, eeuwenoude, zeldzame. Plotseling viel hij in slaap, vast van vermoeidheid, en kreeg hij een visioen. Ik noem het een visioen en geen droom, want het was geen gewone droom. Het is zo veelzeggend, dat het niet juist zou zijn om het een droom te noemen. Het was een visioen.
Hij zag een heel erg oude, afgrijselijke vrouw, een lelijk oud wijf. Ze was zo lelijk dat hij in zijn slaap begon te beven. Het was zo walgelijk dat hij weg wilde vluchten, maar waar moest hij naar toe vluchten, waarheen? Hij zat gevangen, als gehypnotiseerd door dat lelijke oude wijf. Hij moest walgen van haar lichaam, maar haar ogen waren als magneten.
Foto: JRCoffronIII
Ze vroeg: ‘Naropa, wat doe je daar?’
En hij zei: ‘Ik studeer.’
‘Wat studeer je dan?’ vroeg de oude vrouw.
Hij zei: ‘Filosofie, religie, epistemologie, taal, grammatica, logica.’
Toen vroeg de oude vrouw: ‘Begrijp je ze?’
Naropa zei: ‘Natuur.. Ja, ik begrijp ze wel.’
De vrouw vroeg weer: ‘Begrijp je het woord of de betekenis?’
Het was voor het eerst dat iemand dat vroeg. Duizenden vragen waren er in zijn leven al aan Naropa gesteld. Hij was een groot leraar -duizenden studenten die altijd van alles vroegen en wilden weten- maar niemand had ooit dit gevraagd: of je het woord of de betekenis begreep.
En de ogen van de vrouw waren zo doordringend dat hij met geen mogelijkheid kon liegen. Ze kwam er toch wel achter. Naropa voelde zich onder haar ogen helemaal naakt staan, zonder kleren, ze keek zo door hem heen. Die ogen drongen door tot in het diepst van zijn wezen en hij kon onmogelijk liegen.
Tegen iedereen anders zou hij gezegd hebben: ‘Natuurlijk, ik begrijp de betekenis,’ maar deze vrouw, deze afgrijselijk uitziende vrouw, kon hij geen leugen verkopen, hij moest haar wel de waarheid vertellen.
Hij zei: ‘Ja, ik begrijp de woorden.’
De vrouw was erg gelukkig. Ze begon te dansen en te lachen.
Als dat die vrouw zo gelukkig maakt, dacht hij… En omdat ze zo gelukkig was werd haar lelijkheid getransformeerd: ze was niet lelijk meer, er begon een subtiele schoonheid uit haar wezen omhoog te komen.
Hij dacht: ‘Ik heb haar zo gelukkig gemaakt, waarom zou ik haar niet nog wat gelukkiger maken?’
Toen zei hij: ‘En ja, ik begrijp de betekenis ook.’
De vrouw hield op met lachen. Ze hield op met dansen. Ze begon te huilen en te wenen en haar lelijkheid keerde terug, duizendmaal sterker.
Naropa zei: ‘Waarom? Waarom huilt u en weent u? En waarom was u eerst aan het lachen en aan het dansen?’
De vrouw zei: ‘Ik was aan het dansen en aan het lachen en ik was gelukkig omdat een groot geleerde zoals u niet loog. Maar nu huil ik en ween ik omdat u tegen mij hebt gelogen. Ik weet –en u weet- dat u de betekenis niet begrijpt.’
Het visioen verdween en Naropa was getransformeerd. Hij vluchtte weg uit de universiteit. In heel zijn leven raakte hij nooit meer een geschrift aan. Hij werd volslagen onwetend: hij begreep dat als je alleen het woord begrijpt, wie houd je dan voor de gek? En als je alleen het woord begrijpt ben je een lelijk oud wijf geworden…
Wie de betekenis begrijpt wordt mooi, wie alleen het woord begrijpt wordt lelijk.
En van buiten was de vrouw niemand, ze was gewoon een projectie van het binnenste. Het was Naropa’s eigen wezen, door kennis lelijk geworden. Alleen al met het begrip dat ‘ik de betekenis niet begrijp’ wordt de lelijkheid onmiddellijk getransformeerd in iets moois.
Osho, Yoga, The Alpha And The Omega – Discourses on the Yoga Sutras of Patanjali, Vol. 5, p 51-53.
Uit de serie 1001 verhalen, verzameld door Shanti.
Eerder verschenen in het Engels in Osho News, www.oshonews.com.
Vorige verhalen

De jongen met de kaars

Drie koningen die een man opzoeken die Frank heet

De soefi meester die zweeg

Een rabbi heeft een aanrijding met pater Murphy